ყოველნი მყოფნი იწარმოებვიან ერთისა მიზეზისგან, პირველისა. რამეთუ ანუ არა რომლისაჲ არს მიზეზი მყოფთაჲსა, ანუ მრგულივ იყვნენ მიზეზნი და განსაზღვრებულ ყოველნი, ანუ ვიდრე უსაზღვროობამდე იყოს აღსავალი და სხუაჲ სხჳსა მიზეზ და არ სადა დაეყენოს გუამოვნებით მდგომარეობაჲ მიზეზისაჲ. ხოლო თუ არ იყოს მყოფთა მიზეზი, არ ვინაჲ იყოს წესი პირველთა და შემდგომთაჲ, და მასრულებელთა და გასრულებადთაჲ, და მამკობთა და მკობილთაჲ, და მშობელთა და შობადთაჲ, და მქმნელთა და ვნებადთაჲ; და არცა ჴელოვნებაჲ და ზედმიწევნაჲ რაჲთავე მყოფთაგანისაჲ. რამეთუ უკუეთუ ცნობაჲ მიზეზთაჲ საქმე და აღსასრული არს ზედმიწევნულებისა და ჴელოვნებისაჲ, და მაშინღა ვიტყჳთ ზედმიწევნად ჴვლოვნებასა, რაჟამს მიზეზნი ვცნნეთ მყოფთანი. და კუალად უკუეთუ მრგულივ მოვლიან მიზეზნი, იგივე იყვნენ პირველცა და შემდგომ ერთმანერთისადმი, და უძლიერეს და უუძლურეს; რამეთუ ყოველი წარმომჩენელი უმჯობეს წარმოჩენილისა ბუნებასა. რამეთუ არა რაჲთ განეყოფვიან ერთმანერთისგან, ანუ უმრავლესთა ანუ უმცროჲს საშუალთა მიერ ეზიარებოდის და ეხებოდის მიზეზოანი თჳსსა მიზეზსა და წარმომჩენელსა; და რამეთუ საშუალთაცა ყოველთა უმჯობეს იყოს რომელთა და მიზეზცა არს, და რაჲზომცა უმრავლე იყვნენ საშუალნი, ეგზომცა უფროჲს და უძლიერეს მიზეზნი. ხოლო თუ ვიდრე უსაზგვროობამდე იყოს აღსავალი მიზეზისაჲ, და სხუაჲ სხჳსა მიერ იყოს მარადის მიზეზ, კუალად არ რომლისაჲ იყოს ზედმიწევნულებაჲ და ჴელოვნებაჲ. რამეთუ უსაზღვროთა არ რომელთა იყოს ცნობაჲ. ხოლო თუ მიზეზნი ეოცნებოდინ, არცა შემდგომთა იყოს ჴელოვნებაჲ და ზედმიწევნულებაჲ. და უკუეთუ ჯერ არს, რაჲთა იყოს მიზეზი მყოფთაჲ, და განსაზღვრებულ და განყოფილ არიან მიზეზნი მიზეზოანთაგან, და არა ვიდრე უსაზღვროობამდე იყოს აღსავალი მყოფთაჲ, იყოს ვიდრემე პირველი მიზეზი მყოფთაჲ, რომლისა გამო ვითარ ძირისგან იწარმოებოდინ თითოეულნი, და რომელნიმე იყვნენ უმახლობელეს მისსა, ხოლო რომელნიმე უშორიელეს. ვინაჲ აღმოიჩინა, ვითარმედ ერთ არს მიზეზი პირველი, ამისთჳს რომელ ყოველი სიმრავლე შემდგომად წარმოდგა პირველისა.

იოანე პეტრიწი