ჩემო ბაყდარ!

      გწერს შენი საპყარი

      როგორღაც გული მაქვს დარდიანი და არ იკითხავ, რატო?

      - რატო, საპყარ? - მკითხე, ალბათ, არა?

      - იმიტომ, ჩემო ბაყდარ.

      - ყველას, ალბათ, იმიტომ გვაქვს დარდიანი გულები, საპყარ, კაცები ვართ და დაარდიანი გულებიც უნდა გვქონდეს, კაცს თუ რაღაც დარდი არ აწუხებს, თუ რაღაც დარდის ჭია არ უღრღნის გულის გულს, ის კაცი კი არა და... ჩვენ წინაპრებს უთქვამთ, უდარდელაკაცის დედა ვატირეო. დარდი კაცს ალამაზებს, როგორც დილის ნისლი - მაღალ მთას. დარდი კაცის სულში ისე ანთია, როგორ ღვთისმშობლის ხატისწინ დანთებული თაფლის სანთელი. ერთი კია, დარდს გული არ უნდა შააჭმევინო, მაგრამ მე ვიცი, შენ სხვა რამ დარდით მწერ ამ წერილს, თორემ ვინ ბაყდარი და დარდების გამქარვებელი, თქვი, ჰა, გისმენ, სანამ ბრძოლაში დამიძახებენ.

      - ამ სამი დღის წინ თქვენთან გადავედი, ბაყდარ, ვიფიქრე, იქნებ წერილი გამოაგზავნა-მეთქი და არავინ დამხვდა შინ. დავჯე დერეფანში, დავიწყე ლოდინი. უცებ რაღაც ბზუილი შემომესმა სახლის სხვენიდან. ავიხედე, არავინ არის.

      ბუზების საქმე ბზუილია და უნდა იბზუვლონ, აბა, რა უნდა ქნან, შენ ეგა თქვი, ადამიანების საქმე რომ ადამიანობა არის და კი არ ადამიანობენ, მგლობენ და გველობენ, ამას, რა თქმა უნდა, ყველაზე არ ვამბობ, თრემ ზოგი კაცი იმაზე მეტ ადამიანობას გასწევს, ათასიც რო ვერ შეძლებს.

      ბუზები კი მშვენივრად ბუზობე და მშვენივრად ბზუიან. რა მოხდა მერე, სახლის სხვენიდან ბუზის ბზუილი შემომესმა, გამიხარდა კიდეც, სამარისებური სიჩუმე რატომ უნდა იყოს ბაყდარის სახლში, ბუზმა მაინც იბზუვლოს-მეთქი.

      - ბზზზზზ! - უფრო ხმამაღალი და გაბმული ბზული შემომესმა. შემეშინდა, რაღაც არ ჰაგვდა ჩვეულებრივი ბუზის ბზუილს.

      - ბზზზზზ!

      წამოვდექი.

      - საპყარ, შენა ხარ - მომესმა ბუზის ხმისნაირი ხმა ზემოდან.

      გავჩუმდი. ვიფიქრე, იქნებ მეჩვენება-მეთქი.

      - საპყარ, შენ ხარ-მეთქი? - უფრო ხმამაღლა დამიძახეს.

      - ჰო, მე ვარ.

      - დაჯექი, ახლავე ჩამოვფრინდები!

      დავჯექი, მაგრამ ვფიქრობ, თუ კაცია, ჩამოვა, მაგრამ ეს ჩამოვფრინდები რაღა არის?

      შიში როდის გიჭამია, ბაყდარ? ხო იცი, შიშზე უგემური საჭმელი არ არსებობს ამ ქვეყანაზე. სხვა საჭმელებსხომ გემო აქვს, ზოგს - ისეთი ცუდი და ზოგს - ასეთი ცუდი. მე უგემურ საჭმელზე გეუბნები, თრემ შენ ხომ ჩემზე რამდენჯერ დიდი ხარ და საჭმლის გემოც არავინ დაიკვეხნოს შენნაირად, მაგრამ მე რო კაი საჭმლის გემოვიცი და მე რო უგემური საჭმლის გემო ვიცი, ტყუილია. იმას ვამბობ, ბაყდარ, რო გემო ვიცი-მეთქი, მაგრამ შიშის გემოს ვერ გეტვი, როგორია იცი, მთლიანად უგემურად რომ გადაგაქცევს ადამიანს - ტვინი, გული, სული, ფულტვი, თვალები, ხმა და თმაც კი უგემური გიხდება შიშს დროს ადამიანს.

      ჰოდა, აი ეგეთი უგემური ვზივარ იმ დღს შენს დერაფნში და იმ ვიღაცის ჩამოფრენას ველოდები სხვენიდან.

      - ბზზზზზ! - მოფრინავს, მაგრამ რა მოფრინავს, ლამის შენხელა ბუზი ჩამოფრინდა სხვენიდან და ჩემ წინ დაჯდა. სად გავიქცევი, მთელი დერეფანი უკავია, გასაცლელი არსაითა აქვს. ახლა ვამბობ თორე, გაიქცევი და ფეხდაფეხ თუ ვერ დაგეწევა ფრთები ზედ არ აქვს ერთხე, მანდ, ომში, დიდი თვითფრინავი ვნახე. იმხელა ფრთები ამ ბუზს რო ჰქონდა, იმ თვითმფრინავსაც არ ექნებოდა.

      ამოვიოხრე, მეტი რაღა მექნა.

      - რას ოხრავ საპყარო? - მკითხა ბუზმა.

      - რა ვიცი, აბა, ვოხრავ იმიტომ, რომ უსამართოდ მეჩვენება ახლა ეს ქვეყანა.

      - რატო ვითომ?

      - უსამართლობაა, აბა, მა რა არის, კაცი უნდა იყო და ბუზისა გეშინოდეს.

      - კაცს სულაც აღარ უნდა ეშინოდეს იმის მერე, რაც ბუზი შეჭამს, ხომ გაგიგონია, იყო და არა იყო რა. ახლა შეგჭამ და შენ აღარ იქნები.

      - როგორ, იმოდენა ომებს და ტყვიების ზუზუნს გადავურჩი და ახლა შენ უნდა შემჭამო აქ?!

      - შენ რომ ომიდან ცოცხალი არ მოსულიყავი, ბაყდარი დღესაც სახლში იქნებოდა.

      - შენ რა იცი, ბაყდარი ვინ არის?

      - როგორ არ ვიცი, ბაყდარის მამა რომ დევს ჭპი ჩაუდო ჯიბეში, სწორედ იმ ჭპზე ვიჯექი და იქ უცებ ისე გავიზარდე, ძლივს ამოვფქინდი. ასე ჩემო მანასეო, ხან ისე და ხან ასეო. აქამდე შენებურად იყო, ახლა ცემებუად არის ეს ქეყანა და შეგჭამ, აბა, რას ვიზამ.

      - მაიცა, მაიცა, შენ თუ ლექსად მეუბნები, მეც გეტყვი ერთს.

      - ვნახოთ, რას იტყვი.

      - უგვანო ბუზი იქ ბზუის, სადაც ტყუილი ტყუისო.

      - ეგ რა აბდაუბდა თქვი?

      - სულაც არა, შენ იქა ბზუი, სადაც ტყუილი გატყუებს.

      - მაინც ვერ გავიგე?

      - რაღა ვერ გაიგე, შე კარგო ბუზო, შენი ძუძუმტე ბაყდარი ჰიტლერს ეომება, ამწუთას რო ცოცხალია, მეორე წუთში შეიძება მოკლან კიდევაც და შენ აქ მე მედიდბუზები და შეჭმას მიპირებ.

      - ბაყდარი უნდა მოკლანო?! ვინა, ვინ ბედავს მაგას?!

      - ვინა და ჰიტლერი.

      - ჰიტლერი ვინღა არის? ჩქარა, გამაგებინე, გამაგებინე-მეთქი, ჩქარა?! - გადაირია ბუზი, - მითხარი ახლავე საით გავფრინდე, რო იმისი მზე დავანბელო.

      აბა, რუკას ხომ ვერ დავუხაზავდი, თითით ვაჩვენე ის მიმართლება, საითაც აპირებდა მზის დაბნელებას. გაშალა თავისი დიდი ფრთები და გამოფრინდა. არ ვიცი, კი გამოფრინდა მანდეთ, მაგრამ ბუზმა რა იცის, სახეზე ცნობს ჰიტლერს თუ რა, სადმე პატარაბუზებს არ ჰკითხოს, ჰიტლერი ვინ არისო, ის პატარა ბუზი რას გაიგებს, ვინ არის და საით გაუშვერს ხელს, მეშინია, ემანდ, თავგზააბნეულს სხვა არავინ შემოეჭამოს და დავიღუპნეთ.

საპარი
სოფელი
1944

"ღმერთის შვილები", გოდერძი ჩოხელი

შენიშვნა: პოსტის სათაური არ შეესაბამება მოთხრობის ავტორისეულ სათაურს. პოსტის სათაური არის პოსტის ავტორის მიერ თემატურად შერჩეული სათაური