კაბადოკიის რაიონში ათასობით ეკლესიაა-უჩხისარი, ელ ნაზარი, ბერ-მონაზონთა მონასტერი, ელმალი, კარანლიკი, თოქალი, ჩავუშინი, ფანჯარლი, იილანლი, წმ.გიორგის ეკლესია, ალა, კიზილი, წმ.იოანეს ტაძარი. მათი შიდა წესრიგი, არქიტექტურული თავისებურებები, სანაქებო დეკორაციები გაოცებას იწვევს სილამაზითა და ჰარმონიულობით.

      ეს ეკლესიები ერთმანეთისაგან განსხვავდება, ისინი აგებულია ნავის, ბაზილიკის, ჯვრის, დარბაზის, კოლონების, თაღებისა და გუმბათოვან სტილში. ღესდღეობით აქ მიმდინარეობს სარესტავრაციო სამუშაოები და ყველაფერი გათვალისწინებულია მნახველთა დიდი რაოდენობისათვისაც კი.

      ნევშეჰირადან 10 კმ-ში მდებარე გორემე ღია მუზეუმია. მან დიდი როლი ითამაშა ქრისტიანობის განვითარებაში. აქ წმ. ბასილ ბიუიუქმა თავის მოწაფეებთან ერთად შეიმუშავა "ქრისტიანული მოძღვრების გაერთიანებაზე დაფუძნებული სწავლების სისტემა". აქ გაცილებით ადვილია წარსულში ჩახედვა, როცა ხედავ ტოკალის ძველ ეკლესიას, რაჰიბელერ ვე რაქიპლერ მანასტირის მონასტერს, აზიზ ბასილ შაპელის სამლოცველოს, ელმალის, ილანლის, კარანლიკის და ჩარიკლის ეკლესიებს, რომელიც აღფრთოვანებას იწვევს თავისი არქიტექტურული თავისებურებებითა და ფრესკებით.

      ჩავუშინი გორემედან 2 კმ-ში მდებარეობს და ითვლება უძველეს დასახლებად. აქაური ეკლესია კილისესი აგებულ იქნა 964-965 წლებში და მის კედლებზე დახატული ფრესკები ბიბლიურ სცენებს და ქრისტეს ცხოვრებას ასახავს. ზელვე ცენტრალურ კაბადოკიაში მდებარეობს და მისი ეკლესია ფაშაბაღლარი და წმ. სიმონის კელია გვხიბლავს ესტეთიური არქიტექტურით. ნევშეჰირიდან 20 კმ-ში მდებარეობს იურგიუპი, სადაც აგებულია წმ.თევდორეს და პანჯარლიკ კილისესის ტაძრები.

      ურგუპიდან 6 კმ-ში პატარა ქალაქ ორთახისარში მდებარეობს ციხესიმაგრე "ორთახისარ კალესი", რომელსაც ოდესღაც სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა. კაბადოკიისათვის დამახასიათებელი სამოქალაქო არქიტექტურის ნიმუშების ხილვა შესაძლებელია ციხის ძირში, ორთახისარის დასავლეთ ნაწილში, სადაც უზუმლუ კილისესის ეკლესია მდებარეობს. ურგუპიდან 6 კმ-ში დასავლეთით მდებარეობს მუსტაფაფაშა, სადაც მე-20 საუკუნემდე თურქები ბერძნებს ემეზობლებოდნენ. აქ კიდევაა შემორჩენილი ნატიფად დამუშავებული ქვისგან ნაგები ბერძნული ტიპის სახლები, რაც მნახველთა ინტერესს იწვევს.

      ბუნებრივი საოცრებების ესთეტიურ დახვეწილობასთან სინთეზის გამო კაბადოკია, იუნესკოს გადაწყვეტილებით, შეტანილ იქნა მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის სიაში. მნახველებს აქვე შეუძლიათ გაეცნონ სელჩუკთა და ოსმალოთა არქიტექტურულ ნიმუშებს.

      ზემოთ ჩამოთვლილი მშვენიერების ხილვა საჰაერო ბურთიდანაცაა შესაძლებელი. მასზე გასეირნება იმდენად პოპულარულია, რომ 1997 წელს აქ შეჯიბრიც კი ჩატარდა. ყველა საჰაერო ბუშტს აქვს დისტანციური მართვის მოწყობილობა, რომლის მეშვეობითაც რეგულირდება სიმაღლე, გამოცდილი მფრინავები ხან 1000 მ-მდე აიწევიან, ხან დაეშვებიან ხეების კენწეროების სიმაღლეზე, რაც საოცარ შეგრძნებას იწვევს.

      ეს ექსკურსია დილით ადრე იწყება და ფრინველის საფრენ სიმაღლეზე მოლივლივე საჰაერო ბურთიდან შეგიძლიათ იხილოთ მთელი ეს მხარე გერემე ვადისის ველებიდან დაწყებული, "პერი ბაჯალარი", უძველესი დასახლების ადგილები-ურგიპი, ავანოსი, ჩავუშინი, ზელვე, გერემე, და უჩხისარი; დატკბებით აისით და მიიღებთ დაუვიწყარ შთაბეჭდილებას ამ სანახაობიდან.

ატლი ტურის ექსკურსია (საფარი)

      კაბადოკია "ლამაზი ცხენების ქვეყანას" ნიშნავს და აქ შეიძლება ცხენითაც გაისეირნოთ ხელუხლებელ ზღვის უბეებში, ველებზე, სადაც დღემდეა შემონახული ძველი კულტურა. ამგვარი ექსკურსია ჯგუფებისათვის ტარდება და მას პროფესიონალი გიდი უძღვება, რომელმაც კარგად იცის ეს ადგილები.ექსკურსიის ხანგრძლივობაა 2-3 საათი, თუმცა, სურვილის შემთხვევაში, შესაძლებელია კარვების გაშლაც ან რომელიმე სასტუმროში დასვენებაც.

კერამიკული რეწვა

      კერამიკული რეწვა კაბადოკიაში ღრმა წარსულიდან მომდინარეობს და მას საფუძველი ჰიტიტამებმა ჩაუყარეს. ანატოლიაში კერამიკული რეწვა ნეოლითურ ხანაში დაიწყო (7000 წელი ძვ.წ.-ით) ქალაქ ჩათალ ჰუიუქში (კონია), 2000-იან წლებში ძვ.წ-ით აქ მესოპოტამიიდან ასურელები ჩამოდიოდნენ და მათ შეასწავლეს ჰიტიტებს ეს საქმე. იგი თაობიდან თაობას გადაეცემოდა და დღემდეც მოაღწია. კაბადოკიაში თიხის ნაკეთობებით ყველაზე ცნობილი ადგილია ავანოსი. ეს ადგილი ვულკანურ ნიადაგზე მდებარეობს და მდინარე კიზილირმაკი ჩამორეცხავს დიდი ოდენობით თიხას, სწორედ ამ თიხიანი ნიადაგის წყალობითაა ეს ადგილი ხელსაყრელი თიხის რეწვისათვის. თიხა რთულად მუშავდება და წითელი მასიდან ნატიფ კერამიკულ ნაკეთობად იქცევა. ერთი შეხედვით უბრალო სახელოსნოებში გაწაფული ოსტატები თიხას სხვადასხვაგვარ ფორმას სძენენ.

ფარდაგებისა და ხალიჩების ქსოვა

      ამ დარგმა განვითარება ბიზანტიურ ეპოქაში დაიწყო და დღემდე ვითარდება. ყველაზე დახელოვნებული რაიონები ამ მხრივ არიან ურგუპი და ავანოსი, სადაც ზოლიან ხალიჩებსაც ქსოვენ და ჩამონაჭერ ფარდაგებსაც. აქ იყენებენ ალიზარინის საღებავებს და ძველ ხალიჩებზე სელჩუკთა მოტივებს წააწყდებით. თანამედროვე ორნამენტებში ადგილობრივი ხასიათი აისახება. აქ არა მხოლოდ ადგილობრივი ნაწარმი, არამედ სრულიად თურქეთში ნაქსოვი ხალიჩებიც იყიდება.

ონიქსის ქვის დამუშავება

      კაბადოკიაში კვებას განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებენ. მათ აქ მშენებლობაში, თაყვანისცემის რიტუალებსა და სამკაულების წარმოებაში იყენებდნენ. ხაჯიბექთაშის რაიონში განსაკუთრებით დიდი ოდენობითაა ნაირფერი ონიქსი: ყვითელი, ვარდისფერი, წითელი, თეთრი. არსებობს დამარლის სახეობა, რაც ნიშნავს "ძარღვიანს" და ეს ძარღვები სხვადასხვა ფერისაა. სხვადასხვა ტექნიკის გამოყენებით ონიქსზე ამოკვეთენ სხვადასხვა ლამაზ ორნამენტებს და მას იყენებენ სამკაულად და აქსესუარებად.

საცხოვრებლები

      აქ საკმოდ ბევრი სასტუმრო და პანსიონია და სურვილის შემთხვევაში, შეგიძლიათ დაბანაკდეთ სტანდარტული სასტუმროსაგან ბევრად განსხვავებულ ადგილას, სადაც ყველა ოთახი ერთმანეთისაგან განსხვავებულადაა გაფორმებული-"პერი ბაჯასი"-ში, ან კლდეში ნაკვეთი სასტუმროს მშვენიერ ოთახებში დაბინავდეთ.

შენაძენი

      თქვენ გაგაოცებთ ადგილობრივი წარმოების ნაირფერი ორნამენტებიანი ხელნაკეთი საქონელი, რომელიც ბაზარზე ან დახლებზე იყიდება. ვიდრე გასაყიდად დახლზე გაიტანენ, ონიქსი მრავალნაირად მუშავდება. ნაჭრებისაგან შექმნილი

      "ბეზ ბებექლერის" თოჯინები ნებისმიერ კოლექციას დაამშვენებდა თავისი ფერადი სამოსით. არ დაგავიწყდეთ თიხის, ფაიანსის, ვულკანური ტუფისა და ქვებისაგან დამზადებული სუვენირის, ასევე ხელით ნაქსოვი ხალიჩებისა და ღვინის შეძენა.

არ დაბრუნდეთ, ვიდრე...

      არ ეწვევით ახი ევრან ჯამისა და ჩაგათაი მედრესეს მეჩეთს და არ გაისეირნებთ გუზელიურთის პატარა ქალაქში, ნიგდეს მუზეუმში, არ მოაწყობთ ტრეკინგს ალადაღლარის მთებში, რომელიც ალპინიზმის მთავარი ადგილია, არ გაერთობით რაფტინგით ზამანტი ირმაგის მდინარეში, არ იხილავთ კლდეში ნაკვეთ ეკლესიებს, ბიზანტიურ ფრესკებს, არ გადახედავთ კაბადოკიას საჰაერო ბურთიდან, არ შეიძენთ თიხის, ბრინჯაოს სუვენირსა და ონიქსის სამკაულებს, ტყავის სუვენირულ ნივთებს და არ დააგემოვნებთ ადგილობრივ ღვინოს.

კაბადოკიას ძველ სპარსულ ენაზე კატპატუკა - თეთრი ცხენების ქვეყანა წმ .ნინოს და წმ გიორგის სამშობლო