ბავშვზე ძალადობის ძირითადი საკითხები
თავი მეხუთე

როგორ ამოვიცნოთ ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვი

      არსებითი კითხვა, რომელიც მოზრდილმა საკუთარ თავს უნდა დაუსვას, არის შემდეგი: შეიძლებოდა თუ არა, რომ ეს ტრავმა ბავშვს შემთხვევით გასჩენოდა, უნებლიეთ მოსვლოდა? ისეთმა აშკარა ფიზიკურმა ნიშნებმა, როგორიცაა სისხლჩაქცევები, დამწვრობის კვალი, შეშუპებები, კოპები, ნაკაწრები, ჭრილობები, ჩალურჯებები და კანის სხვა დაზიანებები, მოტეხილობები, ნაჭრილობევები სხვადასხვა ხარისხის შეხორცებებით - უნდა შეგვაშფოთოს და ვეცადოთ, გავარკვიოთ, თუ რა მოხდა. მნიშვნელოვანია გავაცნობიეროთ, შეესაბამება თუ არა ბავშვის განმარტებები დაზიანებების შინაარსს; სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, არის თუ არა მონათხრობი სანდო და ასახავს თუ არა რეალურ მოვლენებს.

საფრთხის ნიშნებად შეიძლება მივიჩნიოთ:

  • სხვადასხვა ფერის ჩალურჯებები ბავშვის სხეულზე მიუთითებს, რომ ისინი მიღებულია სხვადასხვა დროს; ჩალურჯებების ფორმა ან ადგილი შეიძლება მიუთითებდეს, თუ როგორ იქნა მიღებული ტრავმა, რა საგანი იყო გამოყენებული (მაგალითად, მცირეწლოვანი ბავშვები ვერ მოახერხებენ, თავისით მიიღონ ტრავმა საჯდომზე).
  • არ არსებობს არანაირი განმარტება, თუ როგორ წარმოიქმნა ტრავმა: "არ ვიცი, როგორ მოხდა ეს," - ამბობს ბავშვი;
  • განმარტებები ნაკლებად სარწმუნოა, არ შეესაბამება ტრავმის ბუნებას;
  • ბავშვს არ გაეწია საჭირო ან სათანადო დახმარება, ტრავმის მნიშვნელობა და შედეგები გაუფასურებულია.

ბავშვებმა, რომლებმაც ფიზიკური ძალადობა გადაიტანეს, იციან, რომ მათი გარემომცველი სამყარო არაპროგნოზირებადი და ძალიან სახიფათოა. მოზრდილები, რომლებიც მათზე ზრუნავენ, შეიძლება იყვნენ ავები, მოუთმენლები და გაღიზიანებულები, დეპრესიულები, მიუწვდომლები. ისინი შეიძლება ძალიან ადვილად, მოულოდნელად გადაიქცნენ სასტიკ ადამიანებად. ბავშვი, რომელიც მოძალადე მოზრდილთან ერთად ცხოვრობს, თავს უსარგებლოდ, ზედმეტად, "ცუდ ბავშვად" თვლის. სამყაროსა და საკუთარი თავის ამგვარი აღქმა, ცხადია, ბავშვის ქცევაზე აისახება.

ჩვენ ყურადღების გამოჩენა გვმართებს ბავშვის ქცევის შემდეგი გამოვლინებების მიმართ:

  • ბავშვი ფრთხება, როცა გვერდით ვინმე ტირის;
  • ბავშვი ფრთხება სხვა ადამიანის მოულოდნელ მოძრაობაზე, გვერდზე იწევს და თავზე ხელებს იფარებს;
  • ბავშვს აფრთხობს მოულოდნელი ხმები;
  • ბავშვი აგრესიულად იქცევა, გაღიზიანებული ან გაუცხოებულია;
  • ბავშვი ხაზგასმულად დამჯერე, მორჩილი და/ან პასიურია, არ ავლენს ინიციატივას;
  • ბავშვს ეშინია მშობლების, ეშინია სახლში წასვლის;
  • ბავშვს ამინდისა და სეზონისათვის შეუფერებელი ტანსაცმელი აცვია (მაგალითად, ცხელ ამინდში გრძელსახელოებიანი ტანსაცმელი შეიძლება ჩალურჯებებს ფარავდეს).

როგორ ამოვიცნოთ სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვი?

სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვები, მათ შორის ყველაზე პატარებიც, სინამდვილეში ვერ ხვდებიან, რა ხდება რეალურად, რცხვენიათ ამის შესახებ მოყოლა. ისინი შიშს, მარტოობას განიცდიან, თავს სხვებისაგან განსხვავებულად გრძნობენ, ზედმეტად მგრძნობიარენი არიან.

რადგან სექსუალური ძალადობა უშუალოდ არღვევს "სხეულის საზღვრებს", მისი შედეგებიც შეიძლება გამოჩნდეს "სხეულის ქცევაში". ზოგიერთი ბავშვი საკუთარ სხეულს განსაკუთრებულად მალავს და ნებისმიერ კონტაქტს გაურბის; ზოგი - პირიქით, საკუთარი სხეულის დემონსტრირებას ღიად ცდილობს და ყველას "სთავაზობს" საკუთარ სხეულს, სხეულის ნორმალურ საზღვრებს კარგავს, ფიზიკური სიახლოვისა და დისტანციის სოციალურად მიღებული ნორმების ათვისება არ შეუძლია.

ყველა ქცევითი გამოვლინება საშინელი ტრავმის შესახებ "შეტყობინების" საშუალებაა.

მოზრდილებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ ბავშვის ქცევაში საფრთხის ამ სიგნალებს და იზრუნონ მის პროფესიონალურ დახმარებაზე, თუ ბავშვი:

  • ხშირად ჰკიდებს ხელს თავის გენიტალიებს;
  • აგრესიულად, გაღიზიანებულად ან ძალიან სევდიანად თამაშობს მამაკაცის/ქალის როლებს;
  • თავის ან საპირისპირო სქესს ვერ იტანს;
  • თავისი სხეული არ უყვარს; ხშირად ამბობს, რომ მისი სხეული უშნოა ან ბინძურია;
  • დაჟინებით ინტერესდება სექსუალური ქმედებებით, მალულად ცდილობს შეეხოს სასქესო ორგანოებს, ინტიმურ ადგილებს; მოითხოვს, რომ სხვები მას შეეხონ. "სექსუალურად უცნაურად" იქცევა - "აცდუნებს" მოზრდილს;
  • ითხოვს, რომ ადამიანებმა ტანსაცმელი მთლიანად გაიხადონ, ძალდატანებით ხდის სხვებს.
  • ასაკისათვის შეუფერებელი სექსუალური ცოდნა აქვს; უცნობ ადამიანებს პირდაპირ უსვამს სხვადასხვა სექსუალური შინაარსის შეკითხვებს;
  • ჩაცმაზე უარს ამბობს. ტანზე მალულად იხდის. უარს ამბობს, მარტო დატოვოს ადამიანები სააბაზანოში/ტუალეტში;
  • სხვა ადამიანების თანდასწრებით გახდა (ექიმის, თანატოლების, ფიზკულტურის გაკვეთილზე და ა.შ.) ეშინია;
  • საჯაროდ, გამომწვევად ეწევა მასტურბაციას, ითრევს ამაში სხვა ბავშვებს;
  • სხვა ბავშვებთან, ცხოველებთან ან სათამაშოებთან სქესობრივი აქტის და/ან ორალური სექსის იმიტაციას ახდენს;
  • ეშინია გარკვეული სპეციფიკური ადგილების, როგორიცაა სააბაზანო ან საწოლი;
  • დარღვეულია ძილი - ეშინია დაძინება, სიზმარში კოშმარებს ხედავს, ძალიან მოუსვენრად ძინავს, ძილში წრიალებს, ტირის;
  • პასიურია, შებოჭილი. არ არის სპონტანური. მაგ., ფიზკულტურის გაკვეთილებზე ზის სწორად, გამართული, დაძაბული, ფეხებმიტყუპებული, მაშინ როცა სხვა ბავშვები სპონტანურად დარბიან, ყვირიან. უცნაურად მოძრაობს, თითქოს ცდილობს ფეხები ერთმანეთს არ დააშოროს;
  • განსაკუთრებულ მოუსვენრობას გრძნობს და აშკარად ეშინია, როცა სთხოვენ დაწვეს ზურგზე;
  • ეშინია, გაურბის შეხებას, განსაკუთრებით მოზრდილი ადამიანებისაგან, შეხებისას თითქოს ქვავდება. გადაადგილებისას მთელი ტანით მოჭიმულია, დაძაბული. კალთაში ჩაჯდომისას თავს უხერხულად გრძნობს; როცა ეძახიან, მოდის და ჯდება, თუმცა დაძაბულია.

აღსანიშნავია, რომ სექსუალური საკითხებისადმი ბავშვების ინტერესი არაერთმნიშვნელოვანი მოვლენაა და განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოვიჩინოთ როგორც ამგვარი ქცევის შეფასებისას, ისე ბავშვთან ამ საკითხზე საუბრისას. სექსუალური ძალადობის მსხვერპლ ბავშვთაგან ყველას როდი ახასიათებს ყველა მოცემული ნიშანი; ზოგიერთი ბავშვს ქცევის ჩამოთვლილი ნიშნებიდან მხოლოდ ერთი ან რამდენიმე შეიძლება შევამჩნიოთ. ერთი ცალკე აღებული ნიშანი არ არის საკმარისი იმისათვის, რომ გავაკეთოთ დასკვნა სექსუალური ძალადობის შესახებ.

როგორ ამოვიცნოთ ემოციური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვი?

ემოციური ძალადობა ძალადობის ყველაზე ძნელად ამოსაცნობი ფორმაა, რადგან ის სხეულზე ფიზიკურ კვალს არ ტოვებს. მისი უარყოფითი შედეგები შეიძლება მხოლოდ ბავშვის ქცევასა და ემოციურ რეაქციებში გამოვლინდეს, ხშირად – ბავშვის განვითარების შემდგომ პერიოდში.

ემოციური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვის ტიპობრივი ფიზიკური და ქცევითი გამოვლინებებია:

  • მეტყველების დარღვევა - ბავშვს ენა ებორკება, ძნელად ლაპარაკობს;
  • ფსიქოსომატური ჩივილები - თავის ტკივილი, მუცლის ტკივილი, გულისრევა, თავბრუსხვევა, გულის წასვლა.
  • შარდის და დეფეკაციის შეუკავებლობა;
  • დეპრესიული მდგომარეობა;
  • ბავშვის დესტრუქციული და ავტოდესტრუქციული ქცევა;
  • თავდაჯერებულობის ნაკლებობა, ძალზე დაბალი თვითშეფასება, თვითიზოლაციისაკენ მიდრეკილება;
  • მოზრდილზე ზედმეტად დამოკიდებულება;
  • პასიურობა, ინიციატივის არქონა;
  • ბავშვი ხშირად იტყუება;
  • ბავშვი ასაკისათვის შეუფერებლად "დიდია" ან პირიქით, ინფანტილურია.

აღსანიშნავია, რომ თუ ბავშვი ემოციურ ძალადობას მშობლისგან განიცდის, მისი ამოცნობა მშობლებზე დაკვირვებითაც შეიძლება. მშობლები, რომლებიც ემოციურად ძალადობენ ბავშვზე, პრობლემას უარყოფენ, ყველაფერში ბავშვს ადანაშაულებენ, შეთავაზებულ დახმარებაზე უარს ამბობენ, ბავშვის მიღწევებით არ ინტერესდებიან. მათ ბავშვის კეთილდღეობა არ აწუხებთ.

როგორ ამოვიცნოთ უგულებელყოფილი ბავშვი?

ქცევითი და ფიზიკური ნიშნები, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს უგულებელყოფაზე:

  • ბავშვი ფიზიკურად სუსტად განვითარებულია - დაბალია, ცოტას იწონის, სუსტია.
  • ბავშვის მოუწესრიგებელი გარეგნული იერსახე - უსუფთაო სახე და სხეული, ჭუჭყიანი და შეუფერებელი ტანსაცმელი, აუცილებელი მოხმარების საგნები არ აქვს;
  • კბილებისა და პირის ღრუს დაავადებები;
  • ბავშვი დაღლილი და აპათიურია, ყურადღების კონცენტრირება უძნელდება, ეძინება;
  • ბავშვი მუდმივად მშიერია;
  • ბავშვი ბაღში/სკოლაში არარეგულარულად დადის, დროულად არ მოჰყავთ ან არ მიჰყავთ, ბაღიდან წამოყვანა ავიწყდებათ;
  • მოზრდილები, რომლებსაც ბავშვი მიჰყავთ, ხშირად იცვლებიან, ბავშვი მოჰყავთ და მიჰყავთ არაფხიზელ, არააკურატულ, მისთვის უცნობ ან მხოლოდ გარეგნულად ნაცნობ ადამიანებს;
  • ბავშვი შეიმჩნევა წვრილმან ქურდობებში;
  • ბავშვს არა აქვს ჰიგიენის ელემენტარული ჩვევები.

უგულებელყოფის შეფასებისას აუცილებელი ყურადღება მივაქციოთ ოჯახის ცხოვრების რეალურ პირობებს - შეიძლება ოჯახის მეზობლად სახიფათო გარემოა და ამიტომაც ბავშვებს არ უშვებენ ქუჩაში, ზოგჯერ სამუშაო პირობების გამო მშობლები იძულებულნი არიან ბავშვები მარტო დატოვონ სახლში და ა.შ.

ავტორი: ე. თავართქილაძე

გამოყენებული ლიტერატურა:

  1. Асанова, Н. К. (1997). Руководство по предотвращению насилия над детьми. Гуманитарный издательский центр ”Владос”
  2. Козлова, Г.Л., Мирейчик Л.Н., Пряхина М.В. (2003). Насилие над детьми. Его виды и возможности предупреждения. Минск
  3. Кузьмина, З.Г. (2010). Справочник по выявлению и оказанию помощи несовершеннолетним, пострадавшим от жестокого обращения и пренебрежения их нуждами - СПб: ©«Право на здоровье», ”Врачи детям”
  4. Ertem, I.O., Leventhal, J.M., Dobbs S. (2001) Intergenerational continuity of child physical abuse: how good is the evidence? Lancet
  5. Finkelhor D. A (1986). Sourcebook on child sexual abuse..London, Sage
  6. Green A. H. (1995). Children Traumatized by Physical Abuse. — American Psychiatric Association

ტეგები: Qwelly, ბავშვთა_ფსიქოლოგია, ფსიქოლოგია, ძალადობა

ნახვა: 405

ბლოგ პოსტები

The Structure of ‘Discovering Aeternum’

გამოაქვეყნა taoaxue_მ.
თარიღი: ოქტომბერი 31, 2024.
საათი: 9:30am 0 კომენტარი

A Response to Community Feedback

The relaunch of the video series as Discovering Aeternum is a direct response to feedback from the New World community. Amazon Games acknowledged the value of player input, leading to significant adjustments and expansions from the original Touring Aeternum series. The aim of this revamped series is to help new players “hit the ground running” when the Aeternum update arrives in October. By offering a structured and phased approach, the  series promises…

გაგრძელება

One of the most interesting things you can farm

გამოაქვეყნა millan Myra_მ.
თარიღი: ოქტომბერი 31, 2024.
საათი: 5:00am 0 კომენტარი



One of the most interesting things you can farm in RuneScape could be Rune Essence. It is the most basic kind of Runes available in the game, and allows players to make use of Runecrafting to make simple Runes to cast a large portion of Magic spells to  Due to the massive need of Runes for casting spells, Runes are among the most frequently traded items between players. When players reach the level of Mining 30. tapping into Rune Essence mining could be one of the highest-paying source…

გაგრძელება

Aeternum is not just about power

გამოაქვეყნა taoaxue_მ.
თარიღი: ოქტომბერი 30, 2024.
საათი: 7:00am 0 კომენტარი

The Thrive phase will likely delve into the complexities of territory control, a key feature of New World that allows players to own and manage settlements. Controlling territory in Aeternum is not just about power but also about resource management, diplomacy, and strategic planning. Episodes in this phase will provide players with the knowledge needed to effectively lead their factions, engage in large-scale wars, and secure their place in the world of Aeternum.

Additionally, the…

გაგრძელება

Once players have arrived in Aeternum

გამოაქვეყნა taoaxue_მ.
თარიღი: ოქტომბერი 29, 2024.
საათი: 7:30am 0 კომენტარი

2. Survive: Navigating the Challenges

Once players have arrived in Aeternum and familiarized themselves with the basics, the Survive phase will kick in. This phase is designed to help players navigate the many challenges that Aeternum presents. From deadly creatures to  hostile players, the world of New World is unforgiving, and survival often depends on preparation and knowledge.

While specific episodes in the Survive phase have yet to be released, players can anticipate content…

გაგრძელება

Qwelly World

free counters