1873 - 1953
დიმიტრი არაყიშვილის დასახასიათებლად მრავალი სიტყვის თქმა იქნება საჭირო. სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი, ქართული პროფესიული მუსიკალური ხელოვნების ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრი, რესპუბლიკის სახალხო არტისტი დიმიტრი არაყიშვილი სამშობლოს გარეთ დაიბადა და გაიზარდა. საეკლესიო გუნდში მღეროდა და თან ნოტებსაც სწავლობდა. მიუხედავად მატერიალური გაჭირვებისა, გატაცებით ეწაფებოდა ქართულ წიგნებსა და ნოტებს.
ჩვიდმეტი წლისამ არმავირში მოისმინა ლადო აღნიაშვილის გუნდის მიერ გამართული ქართული სიმღერის კონცერტი, რომელსაც იოსებ რატილი ხელმძღვანელობდა. მოსმენილმა ჰანგებმა მომავალ კომპოზიტორზე იმდენად დიდი გავლენა მოახდინა, რომ უკვე ოცი წლისამ შექმნა საცეკვაო სუიტა და ცალკე გამოსცა "საწყალიშვილის" ფსევდონიმით.
დაბრკოლებები გადალახა და ოცდაერთი წლისა მოსკოვში ჩავიდა. აქ მოსკოვის ფილარმონიული საზოგადოების სამუსიკო-დრამატულ სასწავლებელში კომპოზიტორმა ა. გრეჩანინოვმა კომპოზიციაში მუშაობა ურჩია. ისწავლა, გაიწაფა და მონდომებით იმუშავა. მისი პირველი წერილი - "როგორ მოვუაროთ ხალხურ სიმღერებს" - დაიბეჭდა 1897 წელს გაზეთ "ივერიაში". ხალხური მუსიკის კვლევა-ძიებაში გაატარა მთელი სიცოცხლე. სიმღერები ნოტებზე გადაჰქონდა. ამ მიზნით მრავალჯერ ჩამოვიდა საქართველოში; საქვეყნოდ არის ცნობილი მისი საექსპედიციო ნაშრომების ტომეულები, მეცნიერული გამოკვლევები და ძიებები. მოსკოვშივე საფუძველი ჩაუყარა «სახალხო კონსერვატორიას», სადაც მუსიკას თვითონვე ასწავლიდა. ადგენდა გუნდებს, მართავდა კონცერტებს.
მისი ოპერის - «თქმულება შოთა რუსთაველზე» - ნაწყვეტები უკვე 1908 წლიდან სრულდებოდა მოსკოვში. ცეკვები სიმფონიური ორკესტრისათვის და სიმფონიური სურათი «ჰიმნი არმუზდს» შესრულდა ავტორისავე დირიჟორობით. დიმიტრი არაყიშვილის სიმღერებისა და რომანსების რიცხვი ორმოცდაათს აღემატება, განსაკუთრებით აღსანიშნავია: «შემოღამება», «წყნარ ვარსკვლავიან ღამეს», «მე შენ გელი», «ნუ მღერი, ტურფავ», «ივერიის მთებზე» და სხვა მრავალი.
1918 წლიდან სამშობლოშია და აქ აგრძელებს მრავალმხრივ შრომასა და მოღვაწეობას. 1919 წლის 5 თებერვალს დაიდგა ოპერა «თქმულება შოთა რუსთაველზე», ხოლო მოგვიანებით, 1926 წელს - მუსიკალური კომედია «დინარა». დაწერა არაერთი სიმფონია, რომანსი, დუეტი, ტრიო, კვარტეტი, საგუნდო სიმღერა.
სერვატორია, რომლის დამაარსებელი და ხელმძღვანელიც თვითონვე იყო, 1925 წელს შეუერთდა პირველს, რომლის ხელმძღვანელიც დიდხანს თვითონ იყო.
სიცოცხლის უკანასკნელი რვა წლის განმავლობაში მეცნიერებათა აკადემიაში უფროს მეცნიერ თანამშრომლად მუშაობდა.
1953 წელს ზეიმით აღინიშნა დიმიტრი არაყიშვილის დაბადებიდან 80 და მოღვაწეობის 60 წელი.
საქართველოს სახალხო არტისტი, აკადემიკოსი დიმიტრი არაყიშვილი დაკრძალულია დიდუბის პანთეონში.
"ფონდი ქართული გალობა"
იხ. დიმიტრი არაყიშვილის მიერ ნოტებზე ჩაწერილი "ხალხური სიმღერები"
ტეგები: Qwelly, არაყიშვილი, ბიოგრაფია, გალობა, კომპოზიტორი, ფოლკლორი
Welcome to
Qwelly
გამოაქვეყნა Carlota Alfonso_მ.
თარიღი: აგვისტო 4, 2025.
საათი: 10:15pm
0 კომენტარი
0 მოწონება
Crafted from high-quality 100% brushed microfiber fabric these pillows offer an incredibly soft feel. Introducing our stylish square shaped set of 4 throw pillow cushions. Our decorative throw pillow covers are made of soft polyester and cotton fabric. The fabric is pretty soft and durable. The throw pillowcases are firm and sewn well. A great support for you to lean or lay on. Crafted from high-quality 100% brushed microfiber fabric these pillows offer an incredibly soft feel.…
გამოაქვეყნა Lan Marie_მ.
თარიღი: აგვისტო 3, 2025.
საათი: 1:00pm
0 კომენტარი
0 მოწონება
Looking for some of the best keto cocktails on the web? This page will be updated frequently with sugar free, keto cocktails you can make at home and stay in ketosis. There are several keto friendly, zero sugar alcohols like vodka, gin, rum and whiskey. It’s what you mix with the alcohol that tends to be a problem for keto. Fortunately, keto cocktails are simple to make by making a few simple substitutions like keto simple syrup and other sugar free options that allow you to still enjoy a…
გაგრძელება
გამოაქვეყნა ლაშა_მ.
თარიღი: აგვისტო 2, 2025.
საათი: 3:59pm
0 კომენტარი
1 Like
სალამი სევერუს (ასე დავარქვი ჩემს ChatGPT-ს) ძილის წინ საკითხავი, ძალიან პატარა ნოველა, ო'ჰენრის სტილში, შეგიძლია დამიწერო? ჩემთვის მინდა.
(პატარა ნოველა ძილის წინ, ო’ჰენრის სტილში)
ძველი თბილისური ქუჩის ბოლოს, იქ, სადაც საფეხმავლო ბილიკი ხის…
გამოაქვეყნა Ketevan_მ.
თარიღი: ივლისი 18, 2025.
საათი: 8:00pm
0 კომენტარი
1 Like
ქალთა უფლებები
ქეთევან პოპიაშვილი
პრეზენტაცია
ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი
გზები, რომელთა გავლაც ქალებს დასჭირდათ საკუთარი უფლებების დასაცავად და შედეგები, რომლებსაც მათ მიაღწიეს…
გაგრძელება
© 2025 George.
•