ქეთევან პოპიაშვილი

      ფრიდრიხ ნიცშეს მიხედვით არსებობს ორი ტიპის აზროვნება: მონის და ბატონის (თავისუფალი ადამიანის, საკუთარი თავის ბატონის) აზროვნება.

      ფილოსოფოსს მიაჩნია, რომ მორალური ნორმები სინამდვილეში რომელიღაც კონკრეტული ჯგუფის ინტერესებს გამოხატავს, ე.ი „ბატონის“ მორალი უპირატესობას ანიჭებს ისეთ თვისებებს, რომლითაც თავად გამოირჩევიან (ძალა, ვაჟკაცობა, გამბედაობა, სიმამაცე, სიამაყე). ასეთი ტიპის ადამიანები ინტუიციურები არიან. მათ არ ეშინიათ დაცემის, რადგან სიამოვნებას სწორედ ფეხზე წამოდგომის მცდელობაში ღებულობენ. თავისუფალი ადამიანი „ვაებაში ისეთივე უგუნურია, როგორც ბედნიერებაში, იგი ხმამაღლა ყვირის და ვერ პოულობს ნუგეშს“. [1]

      ნიცშე „მონის“ ფსიქოლოგიის ადამიანებად მიიჩნევს მათ, ვისთვისაც მისაღებია არსებული რეალობა თავისი დადებითი და უარყოფითი ნიუანსებით. რომლებიც არ ცდილობენ თავისი ყოფის შეცვლას, კმაყოფილდებიან იმით, რაც აქვს. ასეთი ადამიანები „ჭეშმარიტების მხოლოდ სასიამოვნო, ცხოვრებისთვის სასარგებლო შედეგებს ესწრაფვიან“. [2]

      ასეთები ბევრნი არიან, მათ შეუძლიათ სამყაროს შეცვლა, მაგრამ ურჩევნიათ არსებულით დაკმაყოფილება, განუსჯელად მიღება წეს-ჩვეულებების, მორალური თუ ეთიკური ნორმების, რელიგიური დოგმების. მონური ფსიქოლოგიის ადამიანებს აშინებთ ახალი და შეუცნობელი. ისინი თხოულობენ კუთვნილს იმის მაგივრად, რომ მოითხოვონ, განსხვავებით თავისუფალი, გაბედული ადამიანებისაგან, რომლებმაც უკვე აიღეს ის, რაც ეკუთვნოდათ.

      „მონების“ მორალი მორჩილი ადამიანების განწყობას გამოხატავს. ისინი პატივს სცემენ მოთმინებას, მოწყალებას და თავმდაბლობას.

      ნიცშეს აზრით, ორივე ტიპის ფსიქოლოგიის ადამიანთა არსებობა საჭიროა კაცთა მოდგმის განვითარებისთვის. ძალაუფლების, სიდიადისა და გამორჩეულობისთვის სწრაფვა არის ადამიანის სულიერი განვითარების და ამაღლების წყარო.

      „დროა, ადამიანმა თავს მიზანი დაუსახოს. დროა, მან თავისი უზენაესი იმედის თესლი ჩარგოს. ჯერ საამისოდ საკმარისად მდიდარი ნიადაგი აქვს. მაგრამ ოდესმე ეს ნიადაგი დაიწრიტება და გამოიფიტება და იქიდან მაღალი ხე ვეღარასოდეს ამოიზრდება“.[3]

      ნიცშეს მიაჩნია, რომ ისეთ ცხოვრებაში, სადაც უზრუნველყოფილია საყოველთაო მნიშვნელობა და კეთილდღეობა, ადამიანები აღარ განიცდიან სტრესსა და ტკივილს, მაგრამ ასევე კარგავენ ლტოლვას დიადისკენ, რადგან დიადისკენ მიმავალი გზა ბურუსითაა მოცული, საფრთხითა და ტკივილით, იმედგაცრუებითაა სავსე.

      ნიცშე თვლის, რომ ასეთი ყოფა ადამიანის გვარის უკიდურეს დაკნინებას ნიშნავს და რომ მონათა კლასის მორალი შეიძლება იყოს ის ძირითადი მიზეზი, რის გამოც ადამიანი ვერ განვითარდება იმაზე მეტად, ვიდრე ის არის დღეს.

      ნიცშეს მიხედვით ღირებულებები სუბიექტურია და არა საყოველთაო და სავალდებულო. ყოველ ინდივიდს აქვს თავისი მორალი, ამიტომ მას არ აქვს უფლება განსაჯოს სხვა. ფილოსოფოსს თავისი ეპოქის სულიერი კრიზისის მთავარ მიზეზად ქრისტიანული რელიგია მიაჩნია, რომელიც მორჩილებას, თავმდაბლობას, მოწყალებას ქადაგებს. სწორედ ამას მოიხსენიებს ნიცშე მონათა - ბრბოს, „ჯოგის“ მორალად.[4]

      ჩემი აზრით, ღირებულებები, მორალური და ეთიკური დოგმები, იდეალები, სარწმუნოებაც კი ძალიან ცვალებადია დროშიც და სივრცეშიც და თანაც აბსოლუტურად ინდივიდუალური.

      ნიცშეს მიაჩნდა, რომ თუ ადამიანებს, თავისუფალი და უზრუნველი ცხოვრება ექნებოდათ, ისინი დაკარგავდნენ დიადისა და ამაღლებულისკენ სწრაფვის სურვილს გაუქრებოდათ ძიების წყურვილი.

      მე ვფიქრობ, ამაღლებულისკენ სწრაფვის უნარი და სურვილი არა გარემო ფაქტორებზე, არამედ შინაგან თავისუფლებასა და ინტელექტზეა დამოკიდებული.

      ყოველ ინდივიდს აქვს არჩევანის სრული თავისუფლება - მორჩილად, განუკითხავად მიიღებს უმრავლესობისათვის მისაღებს და დადგენილს, თუ თვითძიების და ჭეშმარიტების ძიებისკენ მიმავალ უფრო რთულ გზას დაადგება.

      ჩემი აზრით, არც მშვიდობიანი, უზრუნველი ცხოვრება და არც ომი არ განსაზღვრავს ადმიანში სიახლის განსხვავებულობისაკენ ლტოლვის სურვილს. თუ გადავხედავთ ისტორიას, მივხვდებით, რომ ყველა ეპოქას ჰქონდა თავისი იდეალები, ჰყავდა გმირები და ანტიგმირები.

      დღევანდელობაც ადასტურებს, რომ ცხოვრება სავსეა სიკეთითა და ბოროტებით, ნგრევით და შენებით, აღმასვლით და დაცემით. განსაკუთრებული, განსხვავებული ადამიანები სწორედ იმ უმრავლესობას, ე. წ „ჯოგს“ გამოეყოფიან, მათ მორალს, მათთვის მისაღებ ნორმებსა და ცნებებს. ასეთი ადამიანები იბადებიან იმ მასაში, მაგრამ ინდივიდუალური თავისუფლების მოპოვების სურვილით, განსხვავებულობისაკენ ლტოლვით გამოირჩევიან მათგან.

      არ შემიძლია არ დავეთანხმო ნიცშეს ამ ფრაზას: „მე გეტყვით: საკუთარ თავში ჯერ ქაოსი უნდა გქონდეთ, რომ მოცეკვავე ვარსკვლავი შვათ“. [5]

      ვფიქრობ, როგორც სიკეთე არ არსებობს ბოროტების, სიყვარული კი სიძულვილის გარეშე, ასევე ვერ იარსებებს „ბატონის“ მორალი „მონის“ მორალის გარეშე.


[1] ფრიდრიხ, ნიცშე. 1873. ჭეშმარიტებისა და სიცრუის შესახებ მორალის გარეშე აზრით. 202.

[2] ფრიდრიხ, ნიცშე. 1873. ჭეშმარიტებისა და სიცრუის შესახებ მორალის გარეშე აზრით. 194.

[3] ფრიდრიხ ნიცშე. 1883. ასე იტყოდა ზარატუსტრა. 21.

[4] ნიცშე ფრიდრიხ, ესე იტყოდა ზარატუსტრა, მხიარული მეცნიერებები, კეთილისა და ბოროტის მიღმა -- შესავალი თანამედროვე აზროვნებაში, მეექვსე გადამუშავებული გამოცემა, წიგნი 2, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2018 წელი.

[5] ფრიდრიხ ნიცშე. 1883. ასე იტყოდა ზარატუსტრა. 22.

ნახვა: 1683

ტეგები: აზროვნება, ზარატრუსტრა, ილიაუნი, ნიცშე, შთა

კომენტარი

თქვენ უნდა გახდეთ Qwelly_ს წევრი რომ შეძლოთ კომენტარის გაკეთება!

Qwelly_ზე რეგისტრაცია

ღონისძიებები

ბლოგ პოსტები

Dive In to the Beat: An Introduction to Hearing Rap Audio

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 28, 2024.
საათი: 4:30am 0 კომენტარი







Rap tunes, with its infectious beats, poetic lyrics, and charming storytelling, happens to be a dominant pressure within the audio business and a cultural phenomenon throughout the world. From its humble beginnings from the streets of New York City to its latest standing as a worldwide genre influencing vogue, language, and social actions, rap has progressed into a diverse and dynamic art type embraced by hundreds of thousands. For anyone who is new to rap or seeking to…

გაგრძელება

Study Recombinant Protein Creation

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 27, 2024.
საათი: 12:00am 0 კომენტარი







Proteins tend to be the workhorse molecules that generate nearly each Organic program. Using the escalating recognition of the purpose of proteins in numerous investigate and production things to do, basically isolating them from their natural host cells are unable to meet the escalating need of the market. Chemical synthesis can be not a practical option for this endeavor a result of the size and complexity of proteins. As a substitute, the developments manufactured…

გაგრძელება

Gradient Media in Biomedical Investigate

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 26, 2024.
საათი: 11:30pm 0 კომენტარი







In the realm of biomedical study, the quest for precise separation and isolation methods has led scientists to explore revolutionary solutions. Among these, Axis-Protect Density Gradient Media stands out to be a formidable Device, revolutionizing the best way we isolate cells, organelles, and particles in various applications starting from medical diagnostics to standard analysis.



Density gradient centrifugation has extended been a cornerstone system in Organic…

გაგრძელება

კანონი ოჯახური ღირებულებებით და საუმცირესობოდ, ხელმომწერების მარში და პრემიერი სომხეთში

გამოაქვეყნა Giorgi_მ.
თარიღი: მარტი 25, 2024.
საათი: 11:32pm 0 კომენტარი

დღეს საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის დღეა. ცხადია, ამ საკითხზე ტრადიციული მილოცვები გავრცელდა. თუმცა დღის მთავარ თემად კვლავ პოლიტიკური ამბები ლიდერობდა და საარჩევნო წელს, არჩევნებისთვის მოფიქრებული და რედაქტირებული კანონები. გამორჩეული იყო ოჯახური ღირებულებებით წარმოდგენილი კანონპროექტი ლჯბთ თემის უფლებების შემცირებით, ასევე, საარჩევნო ბარიერები, უმცირესობათა დღესასწაულები და ა.შ. დღის მთავარი…

გაგრძელება

Qwelly World

free counters