ისინი ერთმანეთს საცეკვაო საღამოზე შეხვდნენ. ერთიც და მეორეც დიდი ვერაფერი შვილი მოცეკვავე იყო, ერთად მაინც მოაბეს თავი რაღაცას, რაც გარეშეთა თვალში შეიძლება ძალზე სასაცილო ჩანდა, მაგრამ მათ არაფრით არ შეეძლოთ ამის წარმოდგენა. ორივენი იცინოდნენ, იცინოდნენ მანამდე, სანამ თვალზე ცრემლი მოადგებოდათ, ოღონდ საკუთარ თავზე კი არა, ყველაფერ დანარჩენზე, რაც მათ ირგვლივ ტრიალებდა და მართლაც ტრიალებდა მთელი სამყარო, უთვალავ ნაირფერ ნაპერწკლებად…

      გუმბათივით მომრგვალებული მაღალი თაღი დაინახე თავს ზემოთ, მერე ისიც შეამჩნიე, რომ ქანდაკებათა მთელი წყება გერტყა ირგვლივ.

      ასეთი იყო ნაუცბათევი, ნაწილობრივ ჯერაც გაუცნობიერებელი ხილვა, რაც შენს თვალს წარმოუდგა. შემდგომმა თვალიერებამ თავისი დამატება-შესწორებანი შეიტანეს იმ პირველ სურათში. ალბათ ტაძარში ვიმყოფებიო. ასე გაფიქრებინა გუმბათივით მომრგვალებული თაღის დანახვამ, თუმცა რაღაც მეტად მაღალი მოგეჩვენა ის თაღი. იგი თითქოს გაურბოდა…

      ყველას გვიყვარს ღამეული მიწიერი ცის ჭვრეტა. მართლაც დიდებული სანახაობაა, ირმის ნახტომის მარგალიტისებური ბილიკი, ცისკიდურიდან ცისკიდურამდე გადაჭიმული... ვარსკვლავთა მირიადები, მის ორივე მხარეს მიმოფანტული... ეს ყოველივე შეუმჩნევლად ინაცვლებს ადგილს, ნელნელა ბრუნავს პოლარული ვარსკვლავის ირგვლივ. მხოლოდ ეს ერთადერთი ვარსკვლავია უძრავი, სხვა ყველაფერი მოძრაობს; ვარსკვლავები, ცთომილები, მეტეორები თუ კომეტები... მათთვის მიცემულ გარკვეულ წრეებს…

      პირველი ადამიანი, ვინც ოქრო აღმოაჩინა, სულით და ხორცით ნამდვილი პოეტი იყო. მხოლოდ ლექსებს არ წერდა იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ წერა-კითხვა არ იცოდა. ხატვით კი ხატავდა ხანდახან, როცა ხასიათზე იყო და კუჭიც მაძღარი ჰქონდა. პირველყოფილი ადამიანების გამოქვაბულების კედლებზე დღემდე შემონახულ ნახატებში უეჭველად მისი ხელიც ურევია.

      ყველაზე მეტად კი ამომავალი მზის ყურება უყვარდა.

      როგორც დღეს არ…

      სიზმარი ნახა მისტერ ბანკნოტმა, ვითომ მართლა ბანკნოტი იყო, ანუ ადამიანიც და ბანკნოტიც ერთსა და იმავე დროს. ოქროს სარკეში შეჰყურებდა საკუთარ ორბუნებოვან გამოსახულებას... არც ის სარკე ყოფილა მხოლოდ და მხოლოდ სარკე, ამ სიტყვის ვიწრო გაგებით, კარიბჭეც იყო, რა თქმა უნდა, ოქროსი.

      ჯერჯერობით ამაში უცნაური არაფერი ყოფილა. მისტერ ბანკნოტი სწორედ ასეთნაირად, კეწკეწა, კრიალა, ტკიცინა ქაღალდის ფულის სახით აღიქვამდა საკუთარ თავს. მეტსახელიც…

      მომავალში გადახედვა ძნელიაო, ამბობენ. სამაგიეროდ წარსული ვერსად დაგვემალება, წარსული მუდამ ჩვენს ხელთაა დატოვებული ნაკვალევის წყალობით. ვერავინ დაადგამს ფეხს ამ დალოცვილ მიწაზე, რაღაც კვალი რომ არ დაამჩნიოს. ცოტა მხედველობის დაძაბვა, ცოტა წარმოსახვის უნარი და აჰა, მე უკვე ვხედავ მას: ძალიან ღონიერი და მოქნილია. ორ ფეხზე დგას წელში ლაღად გაშლილი, უზადოთ განვითარებული ლამაზი სხეულით. თავისივე გაკეთებული უბრალო ნაჯახი ჩაუბღუჯავს. ამ…

      მინდა გიამბოთ ზღაპარი ციცინათელების შესახებ. უფრო ზუსტად, იმის შესახებ, თუ როგორ გაჩნდნენ ციცინათელები ჩვენს მშვენიერ ცთომილზე, ასევე მშვენიერი სახელი, დედამიწა რომ ჰქვია.

      ხომ ლამაზია ციცინათელები, პაწია მანათობელი არსებები, ივნისის ღამეებში რომ გამოეფინებიან ხოლმე. ზღაპრული ქვეყნის მოციქულებივით დაფარფატებენ ჰაერში, ირგვლივაც ყოველივეს ზღაპარს ამსგავსებენ, ერთიორად ალამაზებენ ისედაც მშვენიერ ივნისის ღამეს.

      ჰოდა,…

      უხსოვარ დროში დიდი მაღალი ხეები არ ირთვებოდნენ თურმე ყვავილებით. მხოლოდ მწვანედ მობიბინე ველ-მინდორს ანდა ტანდაბალ ბუჩქნარს თუ ეწვეოდნენ ბუნების ეს პირლამაზი შვილნი, ნაირფერებით მოკაზმავდნენ და გაალამაზებდნენ. დიდი ხეები კი იდგნენ მწვანე გუმბათებივით. მწვანე ფოთლების გარდა სხვას ვერაფერს შენიშნავდი მათ ტოტებზე.

      და აი, ერთხელაც მოფრინდა ყვავილების დედოფალი. ხელში მოწნული კალათა ეჭირა, რომელიც პირთამდე სავსე იყო ნაირფერი…

      მხატვარი რომ ვიყო, ჩაფიქრებულ ადამიანს დავხატავდი: თავი ჩაუღუნავს, მხრებზე თითქოს მძიმე ტვირთი დასწოლია, შუბლიც ერთიანად ნაოჭებით დაფარვია... ყველაზე ცხადად სწორედ შუბლზე ეტყობა, ათასგვარი საზრუნავი რომ ჯიჯგნის და აწამებს.

      მერედა, რამ დაუმძიმა შუბლი ადამიანს, რა მიუძღვის წინ უამრავ საზრუნავთა ჯაჭვს?

      კარგი კითხვაა, მართლაც.

      პასუხიც კარგი მოსდევს: ოქრო, უწინარეს ყოვლისა!

      დიახ, ყველა საზრუნავი…

      უცბად საშინელი ჭექა გაისმა, ყველანი შიშისგან შეკრთნენ. ქოლგოსანი რაღაც ძალამ ერთ მხარეს გადააგდო, მისი ქოლგა კი მეორე მხარეს.

      ეს შავი ღრუბელი იყო.

- ვიპოვე! წვიმა ვიპოვე! - გრუხუნებდა იგი, დიდი სიხარულისგან ხმა ვეღარ მოზომა, ისე ჭექდა და ქუხდა, ლამის ყველაფერი დაენგრია. როგორც ვთქვით, სიხარულისგან ყველას ცრემლები სცვიოდა. მათ…

მოგზაურობა მომავალში

      რობიკოს ახსნა-განმარტება ყველამ კარგად გაიგო, განტოლებების შემოწმებაზე თავი არავის გამოუდვია, ისედაც ყველაფერი ნათელი იყო. მანქანაში ყველამ მოიწყინა.

- ამას არაფრით არ ველოდი, - ბუტბუტებდა ქოლგოსანი.

- ეს, ჩემო წვიმავ, - ხვნეშოდა შავი ღრუბელი.

მახარეს დარდისგან ფერი სულ დაკარგოდა.

- რაღა გვეშველება, - ბუტბუტებდა იგი…

      არაფერი არღვევდა მყუდროებას დიდ, ფართო ეზოში, ტალავერი მშვიდად ეფიცხებოდა მზის ალერსიან სხივებს. ქათმები დინჯი კრიახით მიმოდიოდნენ, წყნარად, აუჩქარებლად. კატას გულისძილით ეძინა, ფართოდ თათებგაშლილს, როგორც თბილ დღეებში სჩვევიათ ხოლმე და მგონი ჰაერიც კი თვლემდა აგვისტოს საამურ სითბოში გარინდებული.

      ჩხართვი ისევ გამოჩნდა. შემოსკუპდა…

      შეთვალულა ჩხავერი, მწვანე მარცვლებში იისფერი ჩაღვრილა. ნამდვილი ჭრელი მოზაიკაა, ძირითადად ორფერი, ზაფხულის მიწურულისთვის ასე ნაცნობი და საამური.

      მთელი ეს სიჭრელე მკვრივ მტევნებად ჩამორიგებულა ვაზის მოქნილ ლერწებზე, რომლებიც სწორედ ჩემს თავს ზემოთ ეხლართებიან ერთმანეთს. მეტისმეტად ლამაზი, მიმზიდველი სანახაობაა. მიყვარს მათი ცქერა, ხელები ცდებიან საქმეს. უმეტესწილად რაღაცით ვარ დაკავებული ამ ტალავერის ქვეშ, ზაფხულის მსუბუქ…

    რა უსასრულოდ განვსხვავდებით

    ერთმანეთისგან

    მე და შენ, ზღვაო!

    ქარიშხლები კი,

    ჩვენს სხეულებს რომ აღელვებენ

    უსასრულოდ ჰგვანან ერთმანეთს . . .

    ახლა დავმშვიდდით ჩვენ, ორივენი,

    რბილი ქვიშის თბილ სარეცელზე

    ერთად ვწევართ და მზეს ვეფიცხებით.

* * *

    ვინა სთქვა

    მთები მდუმარებენო,

    ეს მძიმე ოხვრა

    ნუთუ არავის…