კვლევის მეთოდები განათლებაში
თავი 2
ნაწილი V

      ეთიკური პრობლემები, რომლებიც განათლების სფეროს კვლევებში გამოყენებული მეთოდებიდან წარმოიქმნება, სხვადასხვა ნაშრომში გვხვდება: ბურგესის (Burgess 1989) მიერ რედაქტირებულ კრებულში "განათლების სფეროს კვლევის ეთიკა" და საიმონისა და აშერის (Simon and Usher 2000) მიერ რედაქტირებულ წიგნში "განათლების სფეროს კვლევაში არსებული ეთიკა". ამ სფეროში შექმნილი თითოეული ნაშრომი ყოველდღიურ პრობლემებს, საკითხებსა და დილემებს ასახავს, რომელთა წინაშეც დგებიან განათლების სფეროში მოღვაწე გამოცდილი თუ დამწყები მკვლევრები. დასახელებული ორი წიგნი აჩვენებს, რომ საგანმანათლებლო ინსტიტუტებში კვლევის მეთოდების კომპლექსურობის გამო წამოჭრილი საკითხები და მათი ეთიკური შედეგები, ალბათ, ყველაზე ნაკლებად პროგნოზირებადია, განსაკუთრებით, ნაკლებად გამოცდილი მკვლევრებისთვის, განსაკუთრებით - კვლევის სოციალ-პოლიტიკურ ჭრილში. ამ სფეროში მოსულმა ახალბედებმა უნდა იცოდნენ კვლევის ისეთი სახეების შესახებ, რომლებსაც, თავიანთი ბუნებიდან გამომდინარე, ერთი პრობლემიდან მეორისკენ მივყავართ. ფაქტიურად, მკვლევარი ხშირად აღმოაჩენს, რომ მეთოდოლოგიური და ეთიკური საკითხები განუყოფელია ერთმანეთისგან კვლევათა უმრავლესობაში, რომელთაც თვისებრივს ან ინტერპრეტაციულს ვუწოდებთ. როგორც ჰიჩკოკი და ჰაგისი (1989) შენიშნავენ:

მონაწილის დაკვირვების წარმოებისას ან ვიღაცის მეწყვილის ინტერვიუირებისას წარმოიჭრება ეთიკური პრობლემები, რომლებიც უშუალოდ უკავშირდება გამოყენებული კვლევის ტექნიკის თავისებურებებს. კვლევის ბუნების ღიაობისა თუ დახურულობის ხარისხისა და მისი მიზნების საკითხი უშუალოდ დგება მასწავლებლების კვლევის წინაშე.
(Hitchcock and Hughes 1989)

      ისინი სვამენ კითხვებს, რომლებიც შეიძლება გაჩნდეს ასეთ სიტუაციაში: "სად მთავრდება მკვლევრისთვის ფორმალური დაკვირვება და სად იწყება არაფორმალური?" "გამართლებულია, რომ მკვლევარი ღია იყოს ზოგ მასწავლებელთან და ზოგთან - არა?" "რამდენად ბევრი ინფორმაციის მიწოდება შეუძლია მკვლევარს მოსწავლეებისთვის კვლევის კონკრეტული ნაწილის შესახებ?" "როდის განიხილება კვლევის მონაცემების მიზეზ-შედეგობრივი ასპექტი და როდის - არა?" "არის თუ არა ჭორი ლეგიტიმური მონაცემი და შეუძლია თუ არა მკვლევარს ეთიკურად გამოიყენოს ის მასალა, რომელიც მას საიდუმლოდ მიეწოდა?" როგორც ჰიჩკოკი და ჰაგისი (1989) ასკვნიან, კითხვების ჩამონათვალი ჯერ კიდევ უსასრულოა და შეიძლება შეეხებოდეს როგორც კვლევაში გამოყენებულ ტექნიკას, ისე, საკვლევი გარემოს სოციალურ ორგანიზაციას. ასეთი საკითხების წარმატებულად გადაჭრის გასაღები კარგი ურთიერთობების დამყარებაა. აქ შედის მკვლევარსა და მის ცდის პირებს შორის გაგების ჩამოყალიბება, რასაც მოჰყვება სანდოობის გრძნობა და ნდობა.

      ფაინი და სენდსტრომი (1988) დეტალურად განიხილავენ ველზე ბავშვებთან მუშაობის ეთიკურ და პრაქტიკულ ასპექტებს. კერძოდ, ისინი აჩვენებენ, თუ როგორ განსხვავდება მონაწილის კვლევის ეთიკური საკითხები ბავშვების ასაკის მიხედვით. ამ თვალსაზრისით, თვისებრივი მეთოდების კიდევ ერთი მახასიათებელი გამოყო ფინჩმა (1985: 116-17), რომელიც კომენტარს აკეთებს შესაძლო მწვავე პოლიტიკური და ეთიკური დილემების შესახებ, რომლებსაც წარმოქმნის მკვლევრისა და სხვების მიერ მიღებული მონაცემების გამოყენება. მისი კომენტარი ეხება კვლევის მონაწილეებისგან მიღებულ ნდობასაც, რაც მკვლევრებს ავალდებულებს, რომ კონფიდენციალური ინფორმაცია სათანადოდ იქნება გამოყენებული, კერძოდ კი, მონაწილეთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად.

      კელი (1989ა) ფიქრობს, რომ ის სფერო თვისებრივ კვლევაში, სადაც ეთიკური "მიმღები" განსაკუთრებით მგრძნობიარე უნდა იყოს, პრაქტიკული კვლევაა და სწორედ აქ მართებს მკვლევარს, იქნება ის მასწავლებელი თუ გარედან მოსული, განსაკუთრებული სიფრთხილე დაგებული მახეებისადმი. ეს სირთულეები შეაჯამა ჰოპკინსმა (1985: 135), როდესაც თქვა, რომ ვინაიდან მკვლევრის ქმედებები ღრმად არის ჩანერგილი ორგანიზაციაში, მნიშვნელოვანია ამ ფარგლებში მუშაობა, ეს კი კონფიდენციალობისა და პიროვნული პატივისცემის საკითხებს აყენებს.

      2.8 ჩანართში წარმოდგენილია ჰოპკინსთან მოცემული (1985) პრინციპები, რომლებიც სპეციალურად პრაქტიკული კვლევისთვის ჩამოაყალიბეს კემისმა და მაკტაგარტმა (Kemmis and McTaggart 1981).


ჩანართი 2. 8.

მოქმედებით კვლევაში ჩართული მკვლევრების სახელმძღვანელო ეთიკური პრინციპები

  • ყურადღება მიაქციეთ ოქმს. გადაამოწმეთ, რომ შეხვდით სათანადო ადამიანებს, კომიტეტებს და ხელმძღვანელებს, მიაწოდეთ ინფორმაცია და მიიღეთ საჭირო ნებართვა და დადებითი პასუხი.
  • მოიზიდეთ მონაწილეები: კვლევაში მონაწილეობისთვის წაახალისეთ ისინი, ვინც დაინტერესებულია იმ გაუმჯობესებით, რომლის მიღწევასაც აპირებთ.
  • შეუთანხმდით მათ, ვისაც შეეხება კვლევა: ყველას არ ენდომება, რომ უშუალოდ იყოს ჩართული. მუშაობისას ანგარიში უნდა გაუწიოთ სხვების პასუხისმგებლობებსა და სურვილებს.
  • აღწერეთ პროგრესი: სამუშაო თვალსაჩინო გახადეთ და იყავით ღია შემოთავაზებებისთვის, რათა მხედველობაში მიიღოთ წინასწარ გაუთვალისწინებელი და შეუმჩნეველი მიმართულებები; კოლეგებს უნდა ჰქონდეთ პროტესტის გამოხატვის შესაძლებლობა;
  • მიიღეთ ექსპლიციტური ავტორიზაცია: ეს შეეხება იმას, თუ სად გსურთ თქვენი კოლეგების დაკვირვება და სად აპირებთ დოკუმენტაციის განხილვას.
  • შეუთანხმდით ადამიანებს მათი სამუშაოს აღწერილობაზე: ყოველთვის მიეცით საშუალება მათ, ვისაც აღწერთ, რომ ეჭვის ქვეშ დააყენონ თქვენი ახსნები სამართლიანობის, რელევანტობის და სიზუსტის საფუძველზე.
  • შეათანხმეთ სხვების მოსაზრებების ანგარიშები (მაგალითად, კომუნიკაციის ანგარიში): ყოველთვის მიეცით საშუალება მათ, ვინც ჩართულია ინტერვიუებში, შეხვედრებსა და მიმოწერის პროცესში, რომ მოითხოვონ შესწორებები, რაც უფრო სამართლიანს, რელევანტურს და ზუსტს გახდის თქვენს ნაშრომს.
  • მიიღეთ ექსპლიციტური ავტორიზაცია ციტატების გამოყენებამდე: აქ შედის სიტყვასიტყვით ჩაწერილი ტრანსკრიპტები, ახსნილი დაკვირვებები, ამონარიდები აუდიო და ვიდეო ჩანაწერებიდან, მსჯელობები, ანგარიშებში მოცემული დასკვნები ან რეკომენდაციები (წერილობითი ან შეხვედრებზე მიღებული).
  • შეათანხმეთ სხვადასხვა დონეზე გამოსაქვეყნებელი ანგარიშები: გახსოვდეთ, რომ სხვადასხვა აუდიტორია სხვადასხვაგვარ ანგარიშს საჭიროებს. რაც ფაკულტეტის თანამშრომლების შეხვედრაზე არაფორმალური ზეპირი ანგარიშისთვის არის საჭირო, შეიძლება შეუსაბამო იყოს თანამშრომელთა შეხვედრისთვის, საბჭოსთვის წარსადგენი ანგარიშისთვის, ჟურნალის სტატიისთვის, გაზეთისთვის, მშობლებისთვის გასაგზავნი შეტყობინებისთვის. იყავით კონსერვატიული, თუ ვერ აკონტროლებთ ამ განსხვავებებს.
  • აიღეთ კონფიდენციალობის დაცვის პასუხისმგებლობა.
  • შეინარჩუნეთ თქვენი ნაშრომის წარდგენის უფლება: დარწმუნდით, რომ ყველა, ვინც კვლევაში იყო ჩართული, კმაყოფილია ანგარიშების სამართლიანობით, სიზუსტითა და რელევანტურობით; რომ ისინი ზედმეტად არ ააშკარავებენ ან უხერხულ მდგომარეობაში არ აყენებენ კვლევაში ჩართულ ადამიანებს, შესაბამისად, ანგარიში ან არ უნდა აიკრძალოს, ან დაიდოს თაროზე კონფიდენციალობასთან დაკავშირებული სანქციების გამო.
  • თანმიმდევრული და ცნობილი გახადეთ პროცედურის პრინციპები: პრაქტიკულ კვლევაში ჩართული ყველა ადამიანი მუშაობის დაწყებამდე უნდა დაეთანხმოს პრინციპებს. მათ უნდა იცოდნენ თავიანთი უფლებები ამ პროცესში.

წყარო: ადაპტირებულია Kemmis and McTaggart (1981) და მოტანილია Hopkins (1985: 134-6)


ტეგები: Qwelly, ეთიკა, კვლევის_მეთოდები, სოციოლოგია

ნახვა: 2344

ღონისძიებები

ბლოგ პოსტები

Dive In to the Beat: An Introduction to Hearing Rap Audio

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 28, 2024.
საათი: 4:30am 0 კომენტარი







Rap tunes, with its infectious beats, poetic lyrics, and charming storytelling, happens to be a dominant pressure within the audio business and a cultural phenomenon throughout the world. From its humble beginnings from the streets of New York City to its latest standing as a worldwide genre influencing vogue, language, and social actions, rap has progressed into a diverse and dynamic art type embraced by hundreds of thousands. For anyone who is new to rap or seeking to…

გაგრძელება

Study Recombinant Protein Creation

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 27, 2024.
საათი: 12:00am 0 კომენტარი







Proteins tend to be the workhorse molecules that generate nearly each Organic program. Using the escalating recognition of the purpose of proteins in numerous investigate and production things to do, basically isolating them from their natural host cells are unable to meet the escalating need of the market. Chemical synthesis can be not a practical option for this endeavor a result of the size and complexity of proteins. As a substitute, the developments manufactured…

გაგრძელება

Gradient Media in Biomedical Investigate

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 26, 2024.
საათი: 11:30pm 0 კომენტარი







In the realm of biomedical study, the quest for precise separation and isolation methods has led scientists to explore revolutionary solutions. Among these, Axis-Protect Density Gradient Media stands out to be a formidable Device, revolutionizing the best way we isolate cells, organelles, and particles in various applications starting from medical diagnostics to standard analysis.



Density gradient centrifugation has extended been a cornerstone system in Organic…

გაგრძელება

კანონი ოჯახური ღირებულებებით და საუმცირესობოდ, ხელმომწერების მარში და პრემიერი სომხეთში

გამოაქვეყნა Giorgi_მ.
თარიღი: მარტი 25, 2024.
საათი: 11:32pm 0 კომენტარი

დღეს საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის დღეა. ცხადია, ამ საკითხზე ტრადიციული მილოცვები გავრცელდა. თუმცა დღის მთავარ თემად კვლავ პოლიტიკური ამბები ლიდერობდა და საარჩევნო წელს, არჩევნებისთვის მოფიქრებული და რედაქტირებული კანონები. გამორჩეული იყო ოჯახური ღირებულებებით წარმოდგენილი კანონპროექტი ლჯბთ თემის უფლებების შემცირებით, ასევე, საარჩევნო ბარიერები, უმცირესობათა დღესასწაულები და ა.შ. დღის მთავარი…

გაგრძელება

Qwelly World

free counters