ბუმერანგი (ამონარიდი)

Qwelly, ბლოგი, მოთხრობა, ქადაგიძე

      ისევ მოვხვდი (რა თქმა უნდა, შემთხვევით) ჩემთვის კარგად ნაცნობ ალაყაფის ჭიშკართან, სულ სხვა საქმეზე მივდიოდი და იქით მომიწია გავლა. ნაბიჯი არც კი შემინელებია, ისე ვკარი ხელი შავად ჩალუსკუმებულ ფრთას... ჭიშკრის ფრთა მაქვს მხედველობაში. ისიც გაიღო, რბილად, უხმაუროდ, როგორც ყოველთვის.

      ალმაცერად ვკიდე თვალი წამით გამომკრთალ სურათს. აბა, რა უნდა დამენახა იმ უსახური, უღიმღამო ეზოს გარდა, ასე უსაშველოდ რომ მომაბეზრა თავი. ვინ მოსთვლის, რამდენჯერ შემიღია ეს ჭიშკარი... ზღაპრულად ლამაზ წალკოტს ვეძებდი, რომლის ნახვასაც მხოლოდ ერთხელ, ერთადერთხელ ვეღირსე, მერე კი მორჩა, თვალიც ვეღარ მოვკარი. მის ნაცვლად ყოველთვის ხსენებულ ეზოში ვხვდებოდი, უშნოდ აჩხორილი აივნებით შემოსაზღვრულ, ყრუდ ჩაკეტილ სივრცეში... ეს ყველაფერი რაღაც საზიზღარ კოშმარს ჰგავდა, რომელსაც თავი ვერა და ვერ დავაღწიე.

      სხვათა შორის, იგივე დაემართა ოქროს მაძიებელსაც, რომელიც მე დავაკვალიანე.

      იმანაც მხოლოდ ერთადერთხელ იხილა ზღაპრულად მშვენიერი წალკოტი, ისეირნა მის წიაღში, მერე კი თვალიც ვეღარ მოჰკრა მას. ყოველთვის ყრუდ ჩაკეტილ, უღიმღამო ეზოში ამოჰყო თავი ალაყაფის ჭიშკრის შეღებისას. ო, რა დღეში იყო! ადგილს ვეღარ პოულობდა, ცოფიანივით აწყდებოდა აქეთ-იქით თავისი ამბის მოყოლისას. ეს როგორ მოხდაო, როგორ დამემართაო, ოქროს ნიღაბს ვერ დავტყუე დიდი საიდუმლო, რომელსაც ასე დიდხანს და ასე მონდომებით ჩავუსაფრდიო. როგორც მისი არეულ-დარეული ლაპარაკიდან გავიგე, თურმე ოქროს ნიღაბი რაღაც დიდი საიდუმლოს გაზიარებას შეპირებია ოქროს შესახებ, ოღონდ ჯერ ნიღბებმა უნდა თქვან თავიანთი სათქმელი, ჩვენი თამაშის წესი ასეთიაო, უთქვამს. ოქროს მაძიებელიც დათანხმებია, აბა, სხვა რა გზა ჰქონდა, ნიღბები თავიანთ თამაშს თამაშობდნენ, ჭექა-ქუხილის ღმერთის გრგვინვა ჰაერს არყევდა... მერე კი თვითონვე დავიწყებია ოქროსმაძიებელს, თუ რას ჩაუსაფრდა და როგორ, აღარაფერი უკითხავს ოქროს ნიღბისთვის. სწორედ ეს ვერ ეპატიებინა საკუთარი თავისთვის.

      - არაფერს დაგიმალავო, მითხრა! - ბრდღვინავდა ოქროს მაძიებელი, - ხომ გესმის! ოქროს ნიღაბს აზრადაც არ მოსვლია უარის თქმა, როდესაც თავისი საიდუმლოს გაზიარება ვთხოვე. ისეთ რამეებს გეტყვი ოქროს შესახებ, სიზმრადაც რომ არავის მოლანდებიაო, შემპირდა... მერე კი მე თვითონვე გადამავიწყდა, აღარ შევახსენე. არადა, რამდენხანს ვუთვალთვალე... ჩაგიგდებ ხელში, აგალაპარაკებ! გულში სულ ასე ვექადნებოდი...

      ვცადე მენუგეშებინა ოქროს მაძიებელი, მეც შენსავით გაწბილებული დავრჩი-მეთქი, ვუთხარი. ვერც მე ვითამაშე ჩემი თამაში... თითქოს გავაგორე კამათელი, მაგრამ სანაცვლოდ არაფერი მიმიღია. ჩვენ, ორივემ, სხვა ვიღაცის თამაში ვითამაშეთ, ძალაუნებურად ასე გამოვიდა.

      ამაოდ ვხარჯავდი სიტყუებს, ოქროსმაძიებელი უნუგეშებელი იყო. პირდაპირ ვერ გამიგია, რა დამემართა, რა ჯადომ შემკრაო, გაიძახოდა, ოქროს საიდუმლო რამ დამავიწყაო. საიდუმლო, რომელიც თავისით მივარდებოდა ხელში, მე კი, სულელმა, ხელი არც კი შევაგებე...

      ამ სიტყვებთან ერთად ოქროსმაძიებელმა ხელი გამეტებით იტკიცა შუბლში. ხმა აღარ ამომიღია, რა აზრი ჰქონდა... შემდგომშიაც არაერთხელ მისაუბრია ოქროსმაძიებელთან და ყოველთვის წყობიდან გამოდიოდა, როდესაც საკუთარ უცნაურ გულმავიწყობაზე იწყებდა ლაპარაკს. მეც ჩემებურად ვეხმიანებოდი: რა იზამ, თამაში თამაშია, ხან ასეა, ხან ისე...

      ისიც გავიგე ოქროსმაძიებლისგან, თურმე მასაც მიუღია მონაწილეობა ნიღბების თამაშში, ჩემსავით დომინოს ნიღბით აჭურვილს. თვითონაც უთქვამს თავისი სათქმელი, რითაც ნიღბების მთელი მარაქა მოუხიბლავს, მაგრამ ახლა ამას დიდ მნიშვნელობას აღარ ანიჭებდა. ყოველ შემთხვევაში, ოქროს ნიღბის საიდუმლოსთან შედარებით სახსენებელიც არ იყო, მისი აზრით, რასაკვირველია...

      - ოღონდ ისევ ჩამაგდებინა ხელში ოქროს ნიღაბი, მეტი არაფერი მინდა! წამი რაა, ერთი წამითაც არ მოვშორდები, სანამ ძირისძირობამდე არ გამოვკითხავ ყველაფერს, - იმუქრებოდა ოქროსმაძიებელი და თან გამეტებით კუმშავდა მუშტებს, თითქოს რაღაც უხილავს უბღაუჭებაო.

      მეც, ჩემდათავად, მქისე კამათლის გადანატეხს მოვსინჯავდი ხოლმე ამ დროს ჯიბეში... განუყრელად თან ვატარებ ამ გადანატეხს. რა იცი, რა ხდება, იქნებ ოდესმე ვითამაშო ჩემი თამაში.

      ასე გრძელდებოდა იმ დღემდე, სანამ საყოველშემთხვეოდ კიდევ ერთხელ არ ვუბიძგე შავად მოზიმზიმე ალაყაფის ჭიშკარს (ჩვენი მოთხრობის დასაწყისს ვუბრუნდები). ვფიქრობდი, ალბათ ახლაც კოშმარული სურათის მოწმე გავხდები-მეთქი, ერთს შევავლებ თვალს და ჩემს გზას ვეწევი...

      თუმცა ამჯერად ასე არ მომხდარა, ყრუდ ჩაკეტილი უღიმღამო ეზო აღარ დამინახავს. შეღებული ჭიშკრიდან რაღაც გამოკრთა, სრულიად განსხვავებული მომაკვდინებლად მომაბეზრებელი სანახაობისგან.

      მაშინვე შევჩერდი, ფეხებზე დავიკიდე ის საქმე, რაზეც მიმეჩქარებოდა. უკანმოუხედავად გავსხლტი იმ ჭიშკარში... გავსხლტი იმ სისწრაფით, რის საშუალებასაც საკუთარი ფიზიკური მონაცემები მაძლევდნენ. მგონი მეღირსა, თავი დავაღწიე იმ საზიზღარ, ყრუდ ჩაკეტილ უღიმღამო სივრცეს...

      რამდენიმე ნაბიჯი (ასე, ოციოდე) სირბილით გავიარე, თითქოს მეშინოდა, ისევ იმ კოშმარული სანახაობის პირისპირ არ დავრჩენილიყავი, თავი ასე უსაშველოდ რომ მომაბეზრა. მხოლოდ ამ პატარა გარბენის შემდეგ გავბედე გაჩერება, როცა გული დავიარხეინე, ნაღდად ჭიშკრის გადმოღმა ვარ-მეთქი.

      სული მოვითქვი, თვალი შევავლე იქაურობას და...

      - ეს სად მოვხვდი? - უნებურად ხმამაღლა ვიკითხე...

      გაოგნებული ვიყავი. მეტისმეტად მეუცხოვა სანახაობა, თვალწინ რომ გადამეშალა. ვეღარ ვიცანი წალკოტი, ზღაპრულად მშვენიერი და სანატრელი. ჰო, თითქოს ისევ ის იყო, რაღაც რაღაცეები ნამდვილად მენიშნა, როცა რეტდასხმულივით ვტრიალებდი ადგილზე და იქაურობას ვათვალიერებდი, მაგრამ, ღმერთო, როგორ შეცვლილიყო, როგორ გასაცოდავებულიყო ყველაფერი! ჯერ არასდროს მენახა დაქცევის და გაპარტახების ასეთი მკაფიო და შთამბეჭდავი სურათი...

      აჰა, აგერ, იმ ფანჩატურის ნამუსრევი, რომლის ჩრდილშიაც განცხრომით ვისვენებდი. რა თვალწარმტაცი რამ იყო; მოქნილი ნედლი რტოები მჭიდროდ ექსოვებოდნენ ერთმანეთს, უმშვენიერეს მწვანე გუმბათს ქმნიდნენ. თანაც რა ლამაზად ყვავილობდა... მზისგან გვიფარავდნენ ის ყვავილები, თან მზეს ეტოქებოდნენ სილამაზით.

      ახლა კი უშნოდ ჩამოწეწილან გამხმარ-გასაცოდავებული რტოები, ერთმანეთში უაზროდ გადახლართულნი. ზოგი მათგანი ძირს გართხმულა, სანახევროდ ნაგავში ჩაფლული. აღარც საკუთარ თავს არგია რაიმეში და აღარც სხვას.

      ავსულთა ხროვას დამგვანებია ბუჩქნართა წყება, ერთ დროს საგანგებოდ შეკრეჭილ-გამოკოხტავებული, მსუყე სიმწვანით მოღაღანე. ისე უშნოდ აქოჩრილან, თითქოს ცდილობენ, კიდევ უფრო უსახურნი გამოჩნდნენო. ამას გარდა, იმდენი ნაგავი და ნამუსრევი აქვთ გვერდებზე აკრული, ისღა დაგრჩენია, ზიზიღით აარიდო თვალი.

      ვერც ტანმაღალი ხეები გადარჩენია ამ საყოველთაო ხრწნასა და გაპარტახებას. მათი დანახვისას უნებურად სახრჩობელა გაგონდება, ისე უშნოდ და საზიზღრად აჩხორილან. ჩამომტვრეულ ტოტებზე ძონძებივით ჰკიდია გამხმარ-განაცრისფერებული ფოთლები. რაღაც გაურკვეველი ნაგლეჯები კონწიალობენ ფოთლებთან ერთად, თითქოს გახრწნილ გვამს სუდარის ნაფლეთები შერჩენიაო.

      უკვალოდ აღგვილა მწვანედ მობიბინე მდელო. ნასახიც არ ჩანს იმ ხავერდოვანი სიმწვანისა, ასე საამურად რომ მეგებოდა ფეხქვეშ. ერთი მწვანე ბალაღის ღერო რაა, ისიც კი არ ბოგინობს სადმე... რაღაც მეტად უსამოვნო ნამუსრევებზე და ბინძურ ნაყარ-ნუყარზე მივაბიჯებ. ვცდილობ, ნაგვის გროვებს ავუქციო გვერდი.

      რაც შეეხება ყვავილებს, იმათ აღარც კი დავეძებ... იმ ყვავილებზე ვამბობ, განებივრებულ ჩვილებს რომ მაგონებდნენ, იმზომამდე იყვნენ მოვლილ-გასათუთებულნი. მათი ადგილი აქ ნაღდად აღარ იყო.

      ბოლოს აუზსაც მივადექი... უფრო სწორედ მის საცოდავ ნამუსრევს. მკითხველს ალბათ ემახსოვრება, თუ რა დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ჩემზე ამ საოცარმა ქმნილებამ, რომლისთვისაც აუზის მოყვანილობა მიეცათ; უცხოდ ნაქანდაკარი კოლონადები მიჯრით მიჰყვებოდნენ ერთმანეთს. ყველა მათგანი უთვალავი ძერწილი სახეებით და ფანტასტიკური ფიგურებით იყო დახუნძლული. შეუძლებელ საქმედ მომეჩვენა მათი აღწერა, ამ როლს მოკრძალებით დავუთმობდი რომელიმე მხატვარ-დიზაინერს, თუ ვინმე ასეთი შემოაღწევდა ამ წალკოტის წიაღში, იქნებ როგორმე გაერთვა თავი ამ საქმისთვის.

      მაშინაც აუზში წყალი იდგა, ოღონდ ცრემლივით გამჭვირვალე. ყოველივე ორმაგ სახეს იღებდა, რაც იმ წყალში ჩაიხედავდა. ვერ გაიგებდი, სად იყო ნაღდი და სად მოჩვენებითი.

      ახლა კი, აჰა, ნახეთ; ნამტვრევების უსახო გროვად ქცეულან ნაქანდაკარი კოლონადები, ათასნაირ ნაგავში და ნაყარ-ნუყარში ათქვეფილან. ზოგიერთ ნამტვრევს შერჩენია ძერწილი სახის რაღაც ფრაგმენტი, წამიერად რომ გამოკრთება ნაგვის გროვიდან. ესაა სულ, რაც მის გარდასულ მშვენიერებას გაგახსენებს. უბინძურეს წუმპედ ქცეულა ერთ დროს ცრემლივით მჭირვალე წყალი, მასში უკვე აღარაფერი აირეკლება... არცაა საჭირო, რა უნდა აირეკლოს, მხოლოდ ხრწნა და გადაგვარება.

      ერთი სიტყვით, მთლად დაქცეულიყო წალკოტი, სიზმარივით მშვენიერი და სანატრელი, საკუთარი თავის საცოდავ ნამუსრევადღა ქცეულიყო... წალკოტი, რომლის წიაღშიც ყოველივე ერთხმად ღაღადებდა, თვით ძლევამოსილებაა ჩემი შემოქმედი და მფარველიო.

      ნიღბებიც რომ აღარსად ჩანდნენ... ერთიც ვერ დავლანდე, თუმცა კი ბევრი ვაცეცე თვალები. იქნებ რაიმე ეთქვათ, რითიმე აეხსნათ ამ უსაშველო ნგრევა-გაპარტახების მიზეზი.

      - რამ გადაუარა აქაურობას? - ისევ საკუთარ თავს ვკითხე სრულიად დაბნეულმა, - რატომაა ყოველივე ამ ზომამდე გასაცოდავებულ-გაპარტახებული? ასეთი რა ძალა და მრისხანება დაატყდა თავს...

      ჰაერში გამოეკიდნენ ჩემი სიტყვები, არავინ გამომეხმაურა. სრული მდუმარება სუფევდა ირგვლივ, მდუმარება და გაქვავება. არავინ ჭაჭანებდა სულიერთაგან, არც არაფერი იძროდა, როგორც ფოტოსურათზეა ხოლმე. ყოველივე ერთ წერტილში გაყინულიყო.

      ამან ჩემზე უცნაურად იმოქმედა. ისეთი განცდა გამიჩნდა, თითქოს მართლა ფოტოსურათს შევყურებდი, რომელზედაც რაღაც უსახური ხედი აღბეჭდილა ერთხელ და სამუდამოდ...

      უფრო მეტიც: მეჩვენებოდა, თითქოს თვითონაც გადავაბიჯე იმ უსახური ხედისკენ, მეც თითქოს რაღაც ადგილი მეჭირა იმ ფოტოსურათში, მის რომელიღაც წერტილზე ვიყავი მიჯაჭვული, ერთხელ და სამუდამოდ.

      ვერ ვიტყვი, რომ სასიამოვნოდ დამრჩენოდა ეს განცდა. როგორ არ ჰგავდა ეს ყოველივე იმ ზღაპრულ წალკოტს, სადაც სივრცეები გამუდმებით ცვლიდნენ ერთმანეთს, და ეს ცვალებადობა მუდამ მშვენიერებასთან იყო წილნაყარი.

      კარგად მახსოვს, ყველაზე მეტად სწორედ ამ საოცარმა სივრცეთა ცვალებადობამ მომხიბლა.

      ახლა კი პირიქით, არსად არაფერი იცვლება, საითაც არ უნდა გაიხედო.

      თითქოს ცხადად ვხედავდე; ვიღაცის ძლევამოსილმა მარჯვენამ ეტრატივით დაგრაგნა ცვალებად სივრცეთა სიმრავლე. შედეგად ეს მკვდარი, გაქვავებული ხედი დარჩა, უსახური და არაფრისმთქმელი.

      მართლა გაქვავდა ყველაფერი, ოდნავ მოძრაობასაც კი ვერ აღიქვამს თვალი... ხმელი ფოთოლი მაინც ჩამოვარდეს ხიდან, ბუზმა გაიფრინოს, ან ჩიტმა, ობობას აბლაბუდა მაინც შეირხეს.

      მსგავსიც არაფერი ხდება. არაფერი იძვრის, არაფერი სუნთქავს, ცოტაც და... ალბათ მე თვითონაც შემეკვრება სუნთქვა...

      აჯობებს თავს ვუშველო, ვიდრე მართლა შემეკვრებოდეს სუნთქვა, ვთქვი ჩემთვის გულში. ხმის ამოღება ვერ გავბედე, თითქოსდა მეშინოდა, ბგერებიც არ გაქვავებულიყვნენ.

      იმავე წამს რაღაც მოძრაობა დავლანდე ჩემგან მოშორებით, თითქოსდა ობობას აბლაბუდა შეირხაო.

      ხომ წარმოგიდგენიათ, თვალებით როგორ ჩავაფრინდებოდი ამ ოდნავ შესამჩნევ მოძრაობას... ისევ შეირხა რაღაც, ოდნავ, სულ ოდნავ... და უცბად ჭექა-ქუხილის ღმერთი დავინახე, პირდაპირ ჩემსკენ მოეპყრო მრისხანე, შთამაგონებელი მზერა.

      მაშინვე მისკენ გავიქეცი, ნაგვის გროვებზე და ნამტვრევებზე ხტუნვა-ხტუნვით. როგორც იქნა, მეღირსა, ხმის გამცემი გამოჩნდა ამ მდუმარე გაპარტახების წიაღში. თანაც როგორი; მისი ხმა რომ ჭექა-ქუხილივით არყევს ცას და მიწას.

      მივირბინე, ვნახე; ნამდვილად ჭექა-ქუხილის ღმერთია... უფრო სწორად, მისი ნიღაბი. მოქნილი თასმებით ეკიდა უშნოდ გაბურძგნული, ჭუჭყიანი ბუჩქის ტოტზე. ჩანს, თასმა დაცურდა. ალბათ სწორედ ეს მომხვდა თვალში, რაღაც მოძრაობა რომ შევნიშნე.

      უნდა ითქვას, ნიღაბი მშვენივრად გამოიყურებოდა. ახლაც იმავე პეწით და ლაზათით ბრწყინავდა, სულ პირველად რომ მომხიბლა. თან სისუფთავით კრიალებდა, ოდნავადაც არ გაკარებოდა იმ სიბინძურის ნასახიც კი, აქაურობა რომ აევსო. როგორ გამოირჩეოდა იმ უსახურ ფონზე... თითქოს სხვა სამყაროს ნაწილი იყო, შემთხვევით უცხო გარემოში მოხვედრილი.

      მაგრამ, ჩემდა სამწუხაროდ, რა სანდომიანი და შთამბეჭდავიც არ უნდა ყოფილიყო, ნიღაბს ვერ დაველაპარაკებოდი. ვერც მე შევჩივლებდი ჩემს სატკივარს, ვერც ის მეტყოდა რამეს.

      - ღმერთს მიუტოვებია აქაურობა, - ვთქვი ხმამაღლა. ძალიან მენატრებოდა, ბოლოს და ბოლოს, რაიმე მეთქვა. თან ჩემთვის გავიფიქრე, რომ ეს ფრაზა ზუსტად თავის შესაფერ ადგილას სუფევდა. მართლაც კარგად მოერგო შექმნილ მდგომარეობას.

      უცბად ნამწვის სუნი ვიგრძენი. მაშინვე თვალი ვჭყიტე, ჰაერში აცურებული მკრთალი კვამლის ბოლქვებიც დავინახე. ყოველივე ამას ჩემს ფიქრებს ახალი მიმართულება მისცა: სადაც კვამლია, იქ ცეცხლიც იქნება, ვმსჯელობდი მე. ცეცხლი ვიღაცამ უნდა დაანთოს. როგორმე უნდა ვიპოვო ის უცნობი მეცეცხლური, იქნებ რაიმე ეთქვა ამ საოცარი ამბების შესახებ, რისი მოწმეც უნებურად გავხდი.

      ნიღაბი ავხსენი ბუჩქის ტოტიდან, მკლავზე გადავიკიდე და ერთად გავწიეთ უცნობი მეცეცხლურის საძენად. მიმართულების არჩევა არ გამძნელებია, ცხადად ჩანდა, თუ საიდან მოიზლაზნებოდნენ კვამლის ბოლქვები.

      მივდიოდი, უფრო სწორად, მივბორძიკობდი ნაგვის გროვებზე და ათასნაირ ნაყარ-ნუყარზე. ერთმანეთში გადახლართულ ეკალ-ბარდებშიაც არაერთხელ მომიხდა გზის გაკვლევა. ჭექა-ქუხილის ღმერთის ნიღაბი დინჯად კონწიალობდა ჩემს მკლავზე, ვფიქრობ, არც ამ შეუფერებელ მდგომარეობაშიც კარგავდა თავის ნაქებ შთამბეჭდაობას. კვამლის ბოლქვებიც სულ უფრო და უფრო სქელდებოდნენ. ბოლოს კი ისე შესქელდნენ, თვალით თითქმის აღარაფერი ჩანდა.

      დაბრკოლებები ისედაც არ მაკლდა, ახლა კიდევ კვამლის ფარდაც დაემატა, რომელმაც ყველაფერი დაბურა ჩემს ირგვლივ. გზის გაკვლევას ძლივსღა ვახერხებდი, მეტად გაძნელდა იმის დადგენა, თუ საიდან მოიგრაგნებოდნენ კვამლის ბოლქვები. ხანდახან თითქოს ნიადაგი მეცლებოდა ფეხქვეშ, ძლივსღა ვახერხებდი წონასწორობის აღდგენას. მხუთრის სუნმა ხომ ლამის გონება დამიბინდა... ალბათ რაღაც სინთეზური მასალა იწვოდა, რითაც უხვად გვამარაგებს უმაღლესი ტექნოლოგიების ხანა.

      ვერ გეტყვით, რამდენ ხანს ვიბორძიკე ამ ყოფაში, დროის შეგრძნება როგორღაც დავკარგე. ქანქარასავით აქეთ-იქით ეხეთქებოდა ჭექა-ქუხილის ღმერთის ნიღაბი, ჩემს მკლავზე მოკონწიალე. არ ვიცი, რამდენად შთამბეჭდავი სანახავი იქნებოდა იგი ამ დროს.

      ერთგან ქვის ყორეზე მომიწია გადაფოფხება. სხვა გზა არ იყო, კვამლის ბოლქვებმა სწორედ იქითკენ მიმითითეს.

      მალე შევამჩნიე, სავალი გზა მოსწორდა ჩემს ფეხქვეშ, ნაგვის გროვებზე აღარ მიწევდა ხტუნვა და ბორძიკი. აღარც ჭექაქუხილის ღმერთის ნიღაბი ეხეთქებოდა ქანქარასავით აქეთ-იქით, ღირსეული სახით ეკიდა თასმებზე.

      რამდენიმე ნაბიჯი კიდევ გადავდგი და... ისიც დავინახე.

      არა, ღმერთი არ დამინახავს, ვიღაც შუახნის კაცი დავინახე, აბურბურებულ ცეცხლს უკეთებდა... ალბათ ეს უნდა ყოფილიყო მეცეცხლური, რომელსაც ასე საგულდაგულოდ ვეძებდი. მებაღეს ჰგავდა, ფოცხით გახლდათ აღჭურვილი. ხმელი ფოთლები და ათასნაირი ნაყარნუყარი მოექუჩებინა. სწორედ ეს მომცრო გორაკი იწვოდა მხრჩოლავი კვამლით.

      - კაცმა არ იცის რა ნაგავს აღარ ყრიან, - გავიგონე მებაღის უკმაყოფილო ხმა, - ნეტავი რა იყო ასეთი, ლამის დამახრჩოს.

      ჩანს, მებაღეს საკუთარ თავთან უყვარდა საუბარი, რომლის მოწმეც უნებლიედ გავხდი. ნაგვის ახალი ბღუჯა ჩემს თვალწინ მიახვეტა აბურბურებულ ცეცხლს. შემოტრიალდა, რათა კვლავ მოესვა ფოცხი მიწაზე. ამ დროს მეც დამინახა. მაშინვე წელში გაიმართა, სიხარულით გაბრწყინებული სახე მომაპყრო.

      - როგორც იქნა, გამოჩნდი! - მითხრა მებაღემ სიხარულით აჟღერებული ხმით. ფოცხი გვერდზე მიაგდო, ჩემსკენ გამოეშურა. მე დარჭობილივით ვიდექი, სახტად დარჩენილი, მებაღის მხიარულების მიზეზი ვერ გამეგო.

      - ეს სად იყო? - მკითხა მებაღემ.

      ამ სიტყვებმა კიდევ უფრო დამაბნია, მაგრამ უცბად შევნიშნე, რომ მებაღეს მზერა ჭექა-ქუხილის ღმერთის ნიღბისთვის მიეპყრო, მკლავზე რომ მქონდა ჩამოკონწიალებული.

      - ამაზე ამბობთ? - ვკითხე მებაღეს და ნიღაბი მაღლა ავწიე.

      - ჰო, ჰო, სწორედ მაგაზე. რამდენი ხანია ვეძებ, ვერა და ვერ ვიპოვე, არსად ჩანდა.

      აი, თურმე ვის ეკუთვნის მებაღის სიხარული!

      - ბუჩქის ტოტზე ეკიდა, - ვთქვი და მებაღეს ნიღაბი გავუწოდე. მაშინვე გამომართვა, გაბრწყინებული თვალებით დააცქერდა.

      - იმედი აღარც კი მქონდა, თუ ისევ ვნახავდი. აჰა, აგერ, საკუთარი ფეხით არ მობრძანდა?!

      მებაღეს ორივე ხელით მოწიწებით ეპყრა ნიღაბი, თვალს ვეღარ აშორებდა. მშვენივრადაა შენახულიო, ჩაილაპარაკა.

      მე უხმოდ შევყურებდი, თავში ათასი აზრი ერთად მიტრიალებდა. გუმანმა მაშინვე მიკარნახა, რომ ეს უბრალო ადამიანი რაღაცით მეტად საინტერესო შეიძლებოდა ყოფილიყო ჩემთვის.

      რა კარგია, რომ ჭექა-ქუხილის ღმერთის ნიღაბი არ დავტოვე ბუჩქის ტოტზე და თან წამოვიღე... აყვავებულ წალკოტში ჭექა-ქუხილის ღმერთი იყო ჩემი მასპინძელი, აქაც მისი ნიღაბი მიმიძღვის წინ. შეიძლება ითქვას, ამ შემთხვევაშიც მასპინძლის როლს ასრულებს, ნებით თუ უნებლიედ. ვფიქრობ, შემაწევს თავის მრისხანე ხმას, დამეხმარება ამ უცნაური რებუსების ამოხსნაში, შუბლით რომ ვეჯახები ლამის ყოველ ნაბიჯზე. ოღონდ არც მე უნდა ჩამომეძინოს, რაღაცრაღაცეები თვითონაც უნდა გავაკვლიო...

      ჭექა-ქუხილის ღმერთის ნიღაბი იდუმალი ძაფის წვერივითაა, რომელიღაც ბილიკზე უნდა გამიყვანოს, სწორედ ამას უნდა ჩავუსაფრდე...

      - ეს ერთ-ერთი საუკეთესოა მათ შორის, რაც კი მისი ხელიდან გამოსულა, - ჩამესმა ფიქრებში გართულს მებაღის ხმა.

      აჰა, მებაღემ ძაფის წვერი გადმომიგდო.

      - ალბათ იმის შესახებ ამბობთ, ვინც ეს ნიღაბი გააკეთა, არა? - ვკითხე მებაღეს, - მართლაც მშვენიერი რამაა...

      - სწორედ იმაზე, - ხალისით გამომეხმაურა მებაღე, - ძალიან ნიჭიერი იყო. მთელს კლინიკაში ვერავის ნახავდით მის ბადალს.

      კლინიკაშიო?

      კინაღამ ხმამაღლა ვთქვი ეს სიტყვა, მაგრამ დროზე ვიკბინე ენაზე. უფრო მეტი ყურადღებით მოვათვალიერე იქაურობა, საამდროდ კვამლიც შეთხელდა... თითქოს მიწიდან ამოძვრნენო, უსახური მაღალი შენობები დავინახე, ფანჯრებზე გისოსებით. ავადმყოფების პატარა ჯგუფიც გამოჩნდა, რომელსაც თეთრხალათიანი სანიტარი მიაცილებდა.

      თურმე ფსიქიატრიული საავადმყოფოს ეზოში მოვხვედრილვარ.

      გაბრუებულივით ვიდექი. ამ ახალმა აღმოჩენამ მართლაც ძალიან დამაბნია. სად ვიყავი და სად ვარ, ვფიქრობდი გუნებაში.

      ისევ ჩამესმა მებაღის ხმა.

      - მეტად მადლიერი ვარ თქვენი. ეს ნიღაბი ძალიან აკლდა ჩემს კოლექციას.

      შევხედე, მებაღე თვალს ვერა და ვერ აშორებდა ნიღაბს. ისეთ ადამიანს ჰგავდა, საკუთარ ბედნიერებას რომ ვერ იჯერებს.

      წამში გამოვფხიზლდი; ფიქრებს ნუ გამოეკიდები, მოქმედებაა საჭირო. ვერცერთი ღმერთი ვერ გიშველის, თვითონვე თუ არ დაეხმარე საკუთარ თავს. როგორც ჩანს, მებაღე დიდად მადლიერია ჩემი. სანაქებო განცდაა... ალბათ სასარგებლოც იქნება ჩემთვის... რატომაც არა? მე ხომ ასეთი დიდი სიხარული ვაჩუქე მებაღეს. რა სჯობია, როცა დაკარგულს ისევ იპოვი. მითუმეტეს, როცა იგი ასე ძვირფასია შენთვის. არ მენანება მებაღისთვის ეს დიდი სიხარული, ოღონდ უფლებას ვიტოვებ, საკუთარი მოსაზრებები მქონდეს, როცა ამას საჭიროდ ჩავთვლი.

      - ერთი ჩემი ნაცნობის სანახავად მოვედი, - ვეუბნები მებაღეს, რაც ენაზე მომადგა, - ჯერ-ჯერობით ნებას არ მაძლევენ, რაღაც პროცედურების ჩატარება სჭირდება. არ მიყვარს ლოდინი, მყუდრო ადგილი გეცოდინება სადმე ახლომახლო... დროც მალე გავა და ერთმანეთსაც გავიცნობთ.

      მებაღემ თვალი მოსწყვიტა ნიღაბს (როგორც იქნა), ყურადღებით შემომხედა. ერთი წამით დამაკვირდა, ალბათ თავის მრავალწლოვან გამოცდილებას მოუხმო, გუნებაში სწონიდა, ვინ ვიყავი სინამდვილეში და რას ვაპირებდი. ჩანს, მიხვდა, ისეთი არაფერი მედო გულში, მისთვის საზიანო რომ ყოფილიყო. (მართლაც)! თავი დამიქნია, ახლავე ყველაფერი იქნებაო და სადღაც გაქრა თავის ნიღბიანად.

      სულ მალე მობრუნდა, რაღაც პაკეტიც აეკიდა ნიღბის გარდა, ხელი მკლავში გამომდო და წამიყვანა.

      ერთი სიტყვით, ჩავუჯექით მე და მებაღე პატარა სუფრას, მის პატარა ბუდრუგანაში. მადლიერების გრძნობას ნამდვილად არ უღალატია მებაღისთვის, მშვენიერი ღვინო გამომიტანა. იქვე ჰქონდა მოყუჩებული. მე ვიცი, ეს საიდან უნდა გამოვძებნოო, თვალი ჩამიკრა, როდესაც ღვინო მოვუწონე...

      პური გავტეხეთ, ჭიქა ავწიეთ... გარემოც სასიამოვნო იყო, მყუდრო, სუფთა. მებაღე მზრუნველად ეპყრობოდა თავის ბუდრუგანას. თავიდანვე მომხვდა თვალში: ბუდრუგანის ერთ-ერთ კედელს მთლიანად ფარავდა სქელი, გაუმჭვირვალე ფარდა.

      ენაწყლიანი კაცი გამოდგა მებაღე, ღვინომაც თავისი ჰქნა. აჭიკჭიკდა, მაგრამ რა აჭიკჭიკდა, ყველაფერი ხელის გულზე გადამიშალა. სმაშიაც ზომიერი იყო. რაც მე შემეხება, ყურადღება მეტისმეტად მქონდა გაფაციცებული საიმისოდ, თრობას რომ გამოვკიდებოდი.

      ისიც შევამჩნიე, მსმენელს მონატრებული უნდა ყოფილიყო ჩემი თანამეინახე. ისეთ თემებზე უყვარდა ლაპარაკი, რომელთა მოსასმენადაც დიდად არავინ იწუხებდა თავს. იძულებული იყო საკუთარ თავთან ესაუბრა ხანდახან. ეს გარემოებაც ძალიან დამეხმარა.

      მხოლოდ სამი ჭიქის მერე ჩამოვაგდე სიტყვა ჩემთვის სასურველ თემაზე.

      - მეც ვხატავდი ბავშვობისას, - წამოვიწყე, შორიდან მოვლა ვამჯობინე, - ხომ იცი, ბავშვობაში ყველას უჩნდება ხატვის სურვილი (მებაღემ თავი დამიქნია). მეუბნებოდნენ, ნიჭი გაქვსო. ერთხანს მოზრდილობაში გამომყვა (ხატვის სურვილზე გეუბნები). ყველაფერს ვხატავდი, რასაც კი თვალი მისწვდებოდა, გარჩევა არ იყო. ბოლოს შევეშვი. ჩანს, არ იყო ჩემი საქმე.

      - ასე გამოდის, - დამეთანხმა მებაღე.

      ჭექა-ქუხილივით დაიგრგვინებს-მეთქი. მეტად ნიჭიერია ამისი შემქმნელი.

      - ნიჭიერია და თანაც როგორი! - ცოცხლად გამომეხმაურა მებაღე, - ოღონდ მოენდომებინა, ქვასაც კი სულს ჩაუდგამდა. ნამდვილ სასწაულს შექმნიდა სრულიად არაფრისგან.

      - ნიღბები, ალბათ სხვებიც ექნება, - ფრთხილად ჩავაკერე სიტყვა.

      მებაღეს პასუხი არ გაუცია. წამოდგა, კედელზე ჩამოფარებული სქელი ფარდის კიდე გადასწია.

      ...ჰო, ყველანი აქ იყვნენ, მხიარულად მომღიმარე მზის ნიღბით დაწყებული, რომელსაც ორსახა ნიღაბი მოსდევდა. ამ უკანასკნელს ცისარტყელა უმშვენებდა მხარს. შემდეგ, მგალობელი ფრინველი, წინწკლებიანი პეპელა ჰალსტუხით... იქვე ოქროს ნიღაბი ბრწყინავდა მთელი თავისი დიდებულებით... რაღა თქმა უნდა, დომინოს ნიღაბიც აქ იყო. უცნაურმა გრძნობამ შემიპყრო მისი დანახვისას. ასე მეგონა, თითქოს საკუთარ თავს შევხვდი. ერთი, მხოლოდ ჭექა-ქუხილის ღმერთი აკლდა ნიღაბთა მთელ მარაქას, და ისიც ჩემს თვალწინ მიაკიდა კედელზე მებაღემ, სწორედ დომინოს ნიღბის გვერდით. ასე რომ, ჩემთვის ნაცნობი რიგითობა არ დარღვეულა.

      - შვიდნი არიან, - აღნიშნა მებაღემ კმაყოფილებით და სუფრას ისევ მიუჯდა, - მხოლოდ ესენი დარჩნენ.

      - სხვებიც იყვნენ?

      - რამდენიც გინდა... ბევრნი იყვნენ, ყველა გაიყიდა, ამათ გარდა, - თავი ნიღბებისკენ გადაიქნია მებაღემ - არადა, მეტად უცნაურია, ისინი ამ ნიღბებზე უკეთესები არაფრით ყოფილან. პირიქით, ესენი სჯობდნენ, მაგრამ მაინც იმათ გამოუჩნდათ მუშტარი, ამათ კი არა.

      - ისევ შექმნის ნიღბებს ის მხატვარი, - ვთქვი მე - შეავსებს, თუ რაიმე დააკლდა სათვალავში. ნიჭიერ კაცს, აბა, ისე რა გააჩერებს.

      - მაგის შესახებ ვერაფერს ვიტყვი, თუ მოეხასიათა, გააკეთებს ახალ ნიღბებს. თუ არა და ვერ აიძულებ. მხოლოდ იმას აკეთებს, რაც თავში მოუვა, სხვისი არაფერი ესმის.

      - ჭეშმარიტი შემოქმედი მუდამ ასეთია...

      - მართალი ხარ, მაგრამ რაღაც ზომა-წონა უნდა იყოს დაცული. ხანდახან შენიც უნდა გაიგონოს, მეტისმეტი არაფერი ვარგა.

      - სცადე, იქნებ მოგისმინოს.

      - მეტი არ შეგჭამოს ჭირმა. თითქოს გისმენს, ყველაფერი ესმის, რასაც ეუბნები, საქმით კი სულ სხვას აკეთებს. ბევრმა სცადა, მაგრამ არაფერი გამოუვიდა, - ამ სიტყვებთან ერთად თავი ენერგიულად გაიქნია მებაღემ, თეთრი ბარაქიანი თმა ნისლივით წამოეშალა. ჩემი მასპინძელი იმ ბედნიერთა რიცხვს ეკუთვნოდა, თმებს რომ ინარჩუნებენ ღრმა სიბერემდე. გათეთრებით კი მთლად გათეთრებულიყო, თმა ხშირად წამოეშლებოდა ხოლმე და ხელის ჩვეული მოძრაობით ისწორებდა.

      საერთოდ, სასიამოვნო შესახედაობის გახლდათ; მზემოკიდებული, პირხმელი. აგებულებითაც თხელი ტანისა იყო, მისი დაძარღვული ხელები შრომის კვალს ამჟღავნებდნენ. რა მყუდროდ შეყუჟულიყო თავის მოციქნულ ბუდრუგანაში... მეც ერთგვარად მყუდროება მომეფინა. ალბათ ამის ბრალიც იყო, იმდენხანს რომ შევრჩი იქ...

      მოულოდნელად მებაღე წამოდგა, ფარდა ბოლომდე გადასწია. თურმე რამდენი რამ ყოფილა ამ ფარდის მიღმა, ათასნაერი ნაკეთობა თუ ხარახურა. ზოგი თაროზე იდო, ზოგიც კედელზე ეკიდა ნიღბებივით.

      - აქ მარტო მხატვრები კი არა მყავს, - დიდის ამბით მაცნობა თვალგაბრწყინებულმა მებაღემ, ამ ბრწყინვაში უკვე სასმელსაც მიუძღოდა წვლილი, - სხვებიც არიან, ხელოსნები, მუსიკოსები, პოეტები... გაგიკვირდება პირდაპირ, ისეთ უცნაურ უნარს ავლენენ ხოლმე ხანდახან, ჩვენგან განსხვავებულად ხედავენ რაღაცას. გეგონება უცხო ცთომილის შუქმა გამოანათაო. მაგრამ, რად გინდა, ვერაფერში იყენებენ განგების იშვიათ საჩუქარს, გინდა ჰქონიათ, გინდა არა. აგერ, ნახე, ვინც ეს გააკეთა...

      შევხედე, თავბრუ დამეხვა; მებაღეს ხელის გულზე კამათლის ნატეხი ედო... მქისე, კორძებიანი კამათლის ნატეხი. ძალიან ჰგავდა იმ მქისე კამათელს, მე თვითონვე რომ გამოვაჩარხვინე უცნობ ხელოსანს.

      ხელი ჯიბეში ჩავიყავი, ჩემი კამათლის ნატეხი თავის ადგილას იდო.

      - იცი, რა მოთამაშე იყო? - ჩემესმა მებაღის ხმა, - იცი, როგორ აგორებდა კამათელს? ამის აღწერა სრულიად შეუძლებელია; ყოველთვის იმ ნიშანზე სვამდა, რომელსაც მოიგუნებებდა. არც ერთხელ არ შემცდარა, გესმის? არცერთხელ... ალბათ არ დამიჯერებ, მაგრამ, ასეა ნამდვილად, ყოველთვის სასურველ ნიშანზე სვამდა.

      მებაღეს კამათლის ნატეხი გამოვართვი, ყურადღებით დავაკვირდი. მგონი სწორედ ის უნდა იყოს, ჩემი კამათლის გადანატეხი. ყოველ შემთხვევაში, ძალიან ჰგავს.

      - ამასაც ვითომ კამათელი ჰქვია, - ვთქვი ყასიდად. სულწასული ველოდი, რას მეტყოდა მებაღე.

      - ეს საგანგებოდ გამოაჩარხვინეს ხელოსანს, იქნებ აქ მაინც შეეშალოს რამეო, ვერ დასვას სასურველი ნიშანიო. სულ ტყუილად გაისარჯნენ, ამ მქისე კამათლითაც უნაკლოდ სვამდა ნიშანს. ზუსტად ისე, როგორც უნდოდა. გალაქულ კამათლებზე ნუღარაფერს ვიტყვით... მის სამახსოვროდ ვინახავ კამათლის ამ ნატეხს, მეორე ნატეხი დაკარგულია.

      სანამ მებაღე ლაპარაკობდა, მე ჯიბიდან ჩემი კამათლის ნატეხი ამოვიღე. ვითომ სხვათაშორის, მივბრუნდი გვერდზე და კამათლის ნატეხები ერთმანეთთან მივიტანე. უმეტნაკლებოდ ჩაჯდნენ ერთმანეთში... ნამდვილად ისაა, ჩემი კამათელი...

      - ვინც კი მისი თამაში ნახა, ყველა გაოგნებული დარჩა, მსგავსი არაფერი გვსმენია და არც გვინახავსო, ამბობდნენ, - აგრძელებდა მებაღე საუბარს, მას არ შეუმჩნევია ჩემი ცდები...

      - ალბათ უნდა გაემდიდრებინა ის მოთამაშე ამ საოცარ უნარს, - ვთქვი მე.

      - გაემდიდრებინაო? - სიცილით შემესიტყვა მებაღე, - სიმდიდრეს რა უნდოდა მასთან... იმისთანა საცოდავი არსება იშვიათად მინახავს. ვერაფერზე გააგზავნიდი, ქუჩაზე ვერ გადადიოდა დამოუკიდებლად. როგორც პატარა ბავშვს, ისე უნდა გაყოლოდი გვერდით. სივრცეში ორიენტაციის უნარი სრულიად არ აქვსო, მის შესახებ ასე ამბობდნენ. მაგრამ მაშინ უნდა გენახა, როცა კამათლის გაგორებას იწყებდა. სულ სხვა იყო, ვეღარ იცნობდი. ვერც კი წარმოიდგენდი მაშინ, თუ ისევ ის უმწეო არსება იყო, საკუთარი პალატის კარებსაც კი რომ ვერ აგნებდა.

      - უცნაურია, - ჩავილაპარაკე მე. კამათელი ისევ ხელისგულზე მედო და თვალს არ ვაცილებდი მონუსხულივით.

      - მართლაც, - დამეთანხმა მებაღე, - ისე, ვიღაც-ვიღაცეებმა სცადეს მისი უნარის გამოყენება. სადღაც წაიყვანეს, მგონი რაღაც ადგილი შეურჩიეს სათამაშოდ. არ ვიცი, რა მოხდა და როგორ, მაგრამ ძალიან გაბითურებული სახეები კი ჰქონდათ, როცა ისინი ვნახე, - მებაღემ ირონიულად ჩაიცინა, რაღაც უხერხული მდგომარეობა გაახსენდა იმ ვიღაცეებთან დაკავშირებით. - არა და არა! ჭკუის გარეშე ნიჭი უმაქნისია სრულიად. მე თუ მკითხავ, ჯერ ჭკუა უნდა ინატრო და მერე ნიჭი. თუ ჭკუა არ გყოფნის, ნიჭი გინდა გქონია და გინდა არა... იმის უბედურებაც ეს იყო, ჭკუასუსტობა, მოთამაშეზე გეუბნები... თორემ ნიჭი, მას რომ ჰქონდა, ზღაპრადაც არ გამიგონია.

      - ისე ლაპარაკობ, თითქოს ცოცხლებში აღარც იყოს, ის, კამათლის გამგორებელი მოთამაშე.

      - ასედაცაა, ცოცხლებში აღარაა.

      - რამ მოკლა?

      - არ ვიცი, არც არავინ იცის. რომელიღაც ქუჩაზე იპოვეს მკვდარი. მწვანე გაზონზე იწვა თურმე. მძინარეს ჰგავდაო, ამბობდნენ. მეეზოვეს ენახა, გაღვიძება დაუპირებია, იფიქრა, ალბათ მთვრალიაო. სასწრაფო დახმარებაც მან გამოიძახა, თუმცა, რა თქმა უნდა, სულ ტყუილად, მკვდარს ვინღა გააღვიძებდა... გვერდზე იწვა თურმე, ხელი თავქვეშ ჰქონია ამოდებული. საოცრად მშვიდი სახე ჰქონდაო, ამბობდნენ. ჯიბეში მქისე კამათლის ერთი ნატეხი უპოვეს. მეორე ნატეხი, ხომ გითხარი, დაკარგულია... კაცმა არ იცის, რა უნდოდა იქ. და საერთოდ, როგორ მიაღწია იქამდე. აქედან საკმაოდ შორსაა ის მწვანე გაზონი.

      ვეღარ გავძელი სკამზე, წამოვდექი და თაროების წინ მოვყევი სიარულს.

      აი, თურმე როგორ უნდა დასრულებულიყო შენი თამაში, საკუთარ თავს მივმართე გულში. ბევრი კი ეძიე, ჩხრიკე და აჰა, მიიღე!

      ამაზე ფიქრიც კი აღარ მინდოდა. ყველაფერი ისევ გაურკვევლობის ბურუსში იყო ჩაფლული. მებაღის სიტყვებმა თითქოს რაღაც სინათლის სხივი შემოიტანა ამ ბურუსში, მაგრამ სანაცვლოდ ათი იმდენი დაუმატა. არ ვიცი, მათ უკვე სინათლის რომელი სხივი შეარღვევს. ერთადერთი, რაც ამ წუთას ჩემთვის ნათელია, ის ჭეშმარიტება გახლავთ, რომ მეტად ვეღარ ვითამაშებ ამ მქისე კამათლებით. აქ საეჭვო ნამდვილად არაფერია. აფსუს, რა ამაოდ მიტარებია ჯიბით ამდენ ხანს!.. ვეღარ გავაგორე კამათელი, ჩემთვის საზღაპრო მოგება რომ უნდა მოეტანა.

      თაროებთან შევჩერდი, ვითომდა იქ დახვავებულ ხარახურას ვათვალიერებდი... და, ამ დროს, ჩუმად დავდე გამთლიანებული მქისე კამათელი თაროზე. მერე ისევ სუფრას დავუბრუნდი.

      მებაღეს არც ეხლა შეუმჩნევია რაიმე, მეტისმეტად გართული იყო თავისი მოგონებებით, შეუჩერებლად ქაქანებდა. ლაპარაკს რომ იყო მოწყურებული, ცხადად შეეტყო.

      - რა უნდოდა იმ სიშორეზე ნეტავი, რამ მიიყვანა იქამდე, - ამბობდა მებაღე. მისი ფიქრები ისევ იმ საოცარ მოთამაშეს უტრიალებდნენ. ჩანს, მართლაც დიდი შთაბეჭდილება მოეხდინა მასზე. - თუმცა რა, განა ჩვენ კი ვიცით, სად რა გვინდა, რისთვის ვაღებთ რომელიმე კარებს (აჰა, მიზანში მოარტყა, ისე რომ წარმოდგენაც არ აქვს ამის შესახებ), ჩვენ, ვინც ნორმალურებად ვითვლებით.

      მებაღე დადუმდა, წამით მთლად ჩაიძირა რაღაც საფიქრალში, მერე თავი გაიქნია და ისევ ალაპარაკდა.

      - აგერ მეც, რისთვის მოვედი აქ, რა მინდოდა... ცოტახნით აქაურობას თავს შევაფარებ-მეთქი, ვფიქრობდი. - მებაღე შეჩერდა, შემომხედა, ათიოდე წამით თვალი გამიშტერა, თითქოს პირველად მხედავდა, - უკვე ოცი წელი გასულა, გესმის? მთელი ოცი წელი! მე კი ვფიქრობდი, სულ მალე წავალ აქედან-მეთქი, რაღაც ორიოდე დღეში, ანდა სულ ბევრი, ორიოდე კვირაში. აჰა, თურმე მთელი ოცი წელი გასულა, მე კი ისევ აქა ვარ, ვერსადაც ვერ წავედი.

      მებაღეს სახის იერი გაუცხოველდა, წარსულის გახსენებამ კიდევ უფრო აუშალა ლაპარაკის საღერღელი, ჩემი წახალისება ნამდვილად აღარ სჭირდებოდა.

      - გუშინდელ დღესავით მახსოვს, როგორ შემოვედი აი, იმ ჭიშკარში, - მებაღემ ხელი გაიქნია, ალბათ იქითკენ, საითაც შემოსასვლელი უნდა ყოფილიყო. - სულ ვეუბნებოდი ჩემს თავს, ერთი-ორი დღეც და ჩემი ფეხი აღარ იქნება აქ, რაიმეს ვიღონებ, თავს ვუშველი. ყოველი ცისმარე დღე მუდამ ასეთი ფიქრებით მითენდებოდა და მიღამდებოდა. მაგრამ ახლაც აქ ვარ, ნაბიჯიც ვერ გადავდგი აქედან.

      მებაღე ისევ წაეტანა ჭიქას, მაგრამ ეხლა უკვე გაახსენდა სადღეგრძელოს თქმა.

      - იმ დაკარგულ წლებს გაუმარჯოს! თუმცა, ვინ იცის, იქნებ არცაა სულმთლად დაკარგული...

      მებაღემ თავი ფიქრიანად გადაიქნია და ისევ გააგრძელა ლაპარაკი, რაღა გააჩერებდა.

      - მებაღის დამხმარედ ამიყვანეს. სიბერე მორეოდა, მიწის ჩიჩქნა უმძიმდა. მალე მიიღო კიდეც უფალმა, მე მისი ადგილი დავიკავე. მაშინ ჯანი მომდევდა, მუყაითად ვშრომობდი. მიწის ჩიჩქნა, ხომ იცი, უმადური საქმეა, ყველა გაურბის. მე კიდევ თავს არ ვიზოგავდი, მთელი არსებით შევები ამ საქმეს. შემდეგ ხშირად მიფიქრია; ალბათ ის ჭაპანწყვეტა ძალიანაც მჭირდებოდა მაშინ, რაღაცრაღაცეები რომ გამომებერტყა ამ ტუტუცი თავიდან - თავზე შემოიკრა ხელი მებაღემ, - ამაზე მოგვიანებით დავფიქრდი. ნამდვილი ჯოჯოხეთიდან მოვედი აქ. ხომ იცი, ხანდახან როგორ ხდება, ერთად მოიხურება ყველა კარები. ჩემთვისაც ასე მოხდა... ასე ინება განგებამ. ერთადერთი, აი ის შემოსასვლელი დარჩა, - მებაღემ კვლავ გაიქნია თავი სავარაუდო შემოსასვლელისკენ, რომელსაც ყველა ამ ეზოში შემოჰყავდა, - ჩამითრია აქაურობამ, გესმის? რაღაცნაირად ჩამითრია, იქით კი, იმის მიღმა (კვლავ თავის გაქნევა), არანაირი საშველი აღარ გამოჩნდა. ნუ მკითხავ, რანაირად და როგორ, არ ღირს სალაპარაკოდ.

      მე თავი დავუქნიე თანხმობის ნიშნად, მებაღის წარსული ცხოვრება არაფერში მჭირდებოდა. ჩემთვის მხოლოდ ის დრო იყო საინტერესო, რომელიც ამ ნიღბების პირისპირ გაეტარებინა. ამიტომ ვერ ვიძროდი ადგილიდან, ვერ ვშორდებოდი აქაურობას, ვუსმენდი მებაღის მიეთ-მოეთს. მან ისევ ჩამოასხა ღვინო და ყვავილების სადღეგრძელო დავლიოთო, თქვა მოულოდნელად.

      აბა, რა უნდა მქონოდა ამის საწინააღმდეგო... დავლიეთ მშვენიერი, სურნელოვანი ყვავილების სადღეგრძელო, ყველაფერს რომ ალამაზებენ და სრუნელებას ჰფენენ, და მებაღემ ისევ გააგრძელა თავისი ამბავი. - ...მანამდე ყვავილებს ვერც კი ვამჩნევდი, თითქოს იყვნენ და არც იყვნენ. თავისი ადგილი ჰქონდათ მიჩენილი, ხან მკვდარს ჭირდებოდა ისინი, ხან ცოცხალს. მაგრამ სულ სხვა იყო, როცა ჩემს ხელებში გაიფურჩქნენ; ცოცხლებივით შემომხედეს. ის კი არადა, გამიცინეს კიდეც. ჰო, ასე იყო... მახსოვს, რა გაოცებული ვიყავი... მათი სიცილით კი არა, ამას აქამდე როგორ ვერ ვამჩნევდი-მეთქი, აი ამით... - მებაღეს სახე გაუნათდა, როცა ამას ამბობდა.

      - ...სხვა საქმიანობაც მხვდა წილად. შრომით თერაპიაში მომიწია მონაწილეობის მიღება. ისიც რაღაცით საინტერესო გამოდგა, წინასწარ რას ვიფიქრებდი...

      მოვუყრიდი თავს ავადმყოფებს, ვამუშავებდი, ვის რა შეეძლო, რა გამოსდიოდა ხელიდან. არც ეს ყოფილა ადვილი: მძიმედ აწვება ადამიანის სულს და გულს სულით ავადმყოფებთან გამუდმებით ყოფნა. მეტისმეტად უამური და უსიხარულო რამეა, ყოველგვარ სინათლეს და სასიკეთოს მოკლებული, მაგრამ აქაც კი რაღაცას მოკრავ თვალს ისეთს, რასაც სხვაგან, სხვა პირობებში სულაც ვერ შეამჩნევდი; რაღაც-რაღაცეებმა თვითონ დამანახეს თავი, თითქოს რომელიღაც სარკმელში გავიხედე, მანამდე დაფარული რომ იყო ჩემთვის.

      მებაღემ ჭიქას წაატანა ხელი, დავლიეთ რაღაც მეტისმეტად ფერადოვანი სადღეგრძელო. მერე ისევ გააგრძელა ლაპარაკი, აშკარად ფილოსოფოსობის ხასიათზე მოვიდა.

      - გარღვეული მიწა ხომ გინახავს? ტორტის ნაჭერი მოგაგონდება, ნიადაგის შრეები ისეა დალაგებული ერთმანეთზე... სწორედ იქ მჟღავნდება მიწის წიაღი... გარღვეული მიწა რომ არ დაენახა, არც დედამიწის შესახებ ეცოდინებოდა რაიმე ადამიანს.

      ჩემი აზრით, ნაკლული გონებაც ასეა; თითქოსდა მთლიანი, სრულფასოვანი გონება გაირღვაო... და ნაპრალი გაჩნდაო... იქ, რაღაც-რაღაცეები ნამდვილად ჩანს, თუმცა არც ისე ადვილია მათთვის თვალის გასწორება. მე ჩემებურად ვცადე, ჩემებური ძაფები გავაბი ნაკლულ გონების მქონეებთან. სპეციალური განათლება სულაც არ მქონია. ოჰ, არა, ასეთი რამ ეები ძალიან შორს იყო ჩემგან... მაინც თითქოს რაღაცას ვახერხებდი. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენილა, ვიღაცვიღაცეებს ძალიან საინტერესოც კი ეჩვენათ.

      მებაღე ისევ ჭიქას წაეტანა, კვლავ შევსვით, აღარ მახსოვს, რისი სადღეგრძელო და ისევ გააგრძელა:

      - გაკვეთილებიც მომცეს, ჭკუასუსტთა მასწავლებლად დამნიშნეს. აი, სწორედ იქ დამადგა ცხელი დღე, - მებაღემ ჩაიცინა, - თითქოს არაფერია, ხომ? მათი სამყოფი ცოდნა, რომ იტყვიან, ნეკა თითში გექნება ადამიანს, მაგრამ მაინც ძალიან ვიტანჯებოდი.

      მებაღე გაჩუმდა, წამებული იერი აღებეჭდა სახეზე.

      საჭირო ვცანი, მეკითხა, თუ რატომ იტანჯებოდა.

      - იმიტომ, რომ მეტისმეტად მოვინდომე... ძალიან მინდოდა, მათი უმწეო გონების წიაღში შემეღწია როგორმე, - მებაღემ მავედრებელი თვალებით შემომხედა, - ვერც კი წარმოიდგენ, როგორ მოქმედებდა ჩემზე მათი ცარიელი, არაფრისმთქმელი თვალები! არ ვიცი, რა უნდა იყოს იმ ცარიელ გამოხედვაზე უფრო აუტანელი... ღრმა უფსკრულს ჰგავს, სადაც ყოველივე უკვალოდ ინთქმება. მიყურებდნენ, მაგრამ ვერ მხედავდნენ. ყურს მიგდებდნენ, მაგრამ ჩემი არ ესმოდათ.

      მებაღე გაჩუმდა, თავზე ხელები მოისვა, თეთრი თმა ნისლივით წამოეშალა... ცოტა ხნით დადუმდა, ხელის ჩვეული მოძრაობით ისევ დაილაგა თმები და გააგრძელა, მეტად ფიქრიანი იერი ჰქონდა.

      - ...ხანდახან თითქოს რაღაცას ვაღწევდი, როგორღაც ვახერხებდი მათი გონების ჯურღმულში შეღწევას. თითქოსდა გაკრთებოდა ბილიკი, სუსტი შუქით განათებული, მაგრამ იქვე ვაწყდებოდი სრულიად გაუვალ, ყრუ კედელს. შეუძლებელი იყო იმ კედლის დალაშქვრა, ყოველთვის დავმარცხდი, როცა კი მოვინდომე.

      მებაღე ისევ გაჩუმდა. ხელში ჭიქაჩაბღუჯული, ფიქრებით გაჰყვა რომელიღაც იკანკლედს, წარსულსა და დღევანდელობას შორის გავლებულს.

      - მართლაც, ყველა საქმეს თავისი სირთულე ახლავს, - ვთქვი მე, როცა სიჩუმე გაჭიანურდა.

      - ...და მაშინ მივხვდი, - ისევ თავისი გააგრძელა მებაღემ, ჩემი სიტყვები სულაც არ გაუგონია, - თუ როგორ იტანჯებოდა მაცხოვარი.

      მომეჩვენა, რომ ამ სიტყვებმა მეტისმეტად უცნაურად და უადგილოდ გაიჟღერეს.

      - მაცხოვარი? - ვიკითხე გაოცებულმა, - რა შუაშია აქ მაცხოვარი?

      - ხომ დაიტანჯა მაცხოვარი...

      - ეს მაშინ, როცა ჯვარზე გააკრეს.

      - არა, მანამდეც არანაკლებ იტანჯებოდა, ნამდვილად ვიცი. ისიც ხომ მასწავლებელი იყო, ყველას ასწავლიდა, ვინც კი გზად შემოხვდებოდა, ცდილობდა ცოდნა ჩაედო მათ თავებში... ხომ გესმის... თითქოს ისინი არ იყვნენ ჭკუასუსტები... იმათზე გეუბნები, ვინც გზად გადაეყრებოდა. ჰო, მათ სრულფასოვანი გონება ჰქონდათ, მაგრამ, ეს ჩვენი, ადამიანური გაგებით. მაცხოვართან შედარებით ყველა ჭკუასუსტი იყო, ყველა! ამ მხრივ გამონაკლისი არ არსებობს. ისიც ებრძოდა მათ ჭკუასუსტობას, ცდილობდა, გადაელახა ის ყრუ კედელი, რომელზეც მე გითხარი... ამას ვერა და ვერ ახერხებდა, ჰოდა, ძალიან იტანჯებოდა.

      - რაღაცა ხომ მაინც ისწავლეს მისგან, - ვთქვი გაოცებულმა, ასეთი რამ ჯერ არ გამეგონა.

      - ჰო, ისწავლეს, რისი დატევაც შეძლეს, მაგრამ ვინ იცის, რა არის ის რაც ვერ გაიგეს, ვერ დაიტიეს? ვის შეუძლია ამის თქმა? არც არავის, მე მგონი.

      მებაღემ კითხვის თვალით შემომხედა, აბა, რა აზრისა ხარო.

      - ჰო, არც არავის, - დავეთანხმე სასწრაფოდ.

      - ჰო, ძალიან, ძალიან იტანჯებოდა მაცხოვარი, მეც ძალიან ვიტანჯებოდი.

      ამ სიტყვების თქმისას თვალი როგორღაც გაუშტერდა მებაღეს, წამით თავის წარსულ ცხოვრებაში გადასახლდა. რაღაცას ისეთს შეჰყურებდა, განსაკუთრებით დიდი შთაბეჭდილება რომ მოეხდინა მასზე. სრულიად გაუაზრებლად დაისხა ღვინო, გადაჰკრა და... ისევ გამოფხიზლდა;

      - ჰო, იმას ვამბობდი: ხანდახან მეტისმეტად გამაწვალებდა რომელიმე მათგანი, ვერაფრით ვერ ვახერხებდი მისი შუბლის ძგიდე გადამელახა, ყრუ კედელივით რომ აღმართულიყო ჩემს წინაშე... როგორ ვნატრობდი მაშინ, რაიმე შესაფერისი ცოდნა მქონოდა, მეც მეფიქრა ადამიანის ფსიქიკის სიღრმეებზე. თუმცა რა ვიცი, რას მოვიგებდი ამით...

      რაღაც-რაღაცეები გადავიკითხე, სიმართლე რომ გითხრა, მაგრამ დიდად არაფერში წამადგა. ალბათ ვერც დიდ ცოდნა-განათლებას გამოვიყენებდი (რომ მქონოდა), ისეთ უცნაურ რამეებს ვაწყდებოდი ხანდახან.

      ერთ შემთხვევას გეტყვი; მოწაფე მყავდა, გონებასუსტი იყო ნამდვილად, მაგრამ ერთი რამის განსაკუთრებული უნარი ჰქონდა. აბა, თუ მიხვდები, რისი?

      - აბა, საიდან უნდა მივხვდე. - გავიკვირვე მე... მგონი ცოტათი შეთვრა ჩემი თანამეინახე.

      - თვლის უნარი ჰქონდა, ძალიან სწრაფად ითვლიდა... და რას ითვლიდა, თუ იცი?

      - არც ეს ვიცი.

      - ფულს! - მოზეიმე სახით მაცნობა მებაღემ. - ფულს ითვლიდა რაღაც საოცარი სისწრაფით! რა ციფრი უნდა დაგესახელებინა მისთვის, რომ იქვე, შენს თვალწინ არ გაეცა პასუხი, ამდენი და ამდენი იქნებაო. ციფრებს პირდაპირ პინგპონგის ბურთივით ატრიალებდა ჰაერში, ოღონდ ეს ციფრები ფულთან უნდა ყოფილიყო მიბმული. აუცილებლად სწორ შედეგს გეტყოდა, არაფრისდიდებით არ ეშლებოდა, წამში ანგარიშობდა ყველაფერს. მაგრამ აბა, ფული არ გეხსენებინა, ისე გეთქვა მისთვის რაიმე ციფრი, თუნდაც სულ უმარტივესი... მაშინვე უიმედოდ დადუმდებოდა, მისგან სიტყვასაც ვეღარ გაიგონებდი.

      - მართლაც უცნაურია, - გულწრფელად გავიკვირვე მე.

      - აი, იმან დამტანჯა, თუ დამტანჯა, - წამებული სახით თქვა მებაღემ, - რამდენი არ ვეცადე, საიდან და როგორ არ შემოვუარე, მაინც არაფერი გამომივიდა. ვეუბნებოდი, მხრებზე ერთი თავი გადგას, კარგად დაიმახსოვრე! ცაზე ერთი მზე ანათებს, ერთი კაცი ხარ! თუთიყუშივით იმეორებდა ჩემს სიტყვებს. ხანდახან მეჩვენებოდა, მგონი რაღაც ისწავლა-მეთქი, მაგრამ როცა ვკითხავდი, რამდენი თავი გაქვს, რამდენი მზეა ცაზე, რამდენი კაცი ხარ... სამარესავით დუმდა.

      ბოლოს მეხუმრებოდნენ, ვინც ჩვენს გაკვეთილებს შეესწრო: იქნებ აწი ხელების და ფეხების დათვლაზე გადასულიყავითო. არა, საქმე აქამდე ნამდვილად არ მისულა. იმ საცოდავმა ისიც კი ვერ გაიაზრა, რამდენი თავი ედგა მხრებზე, ხელებს და ფეხებს ვიღა დაეძებდა.

      მაგრამ, აბა, ფულის თვლა და ანგარიში მოგეთხოვა მისგან... გეფიცებით, ვერცერთი გამომთვლელი მანქანა ვერ აჯობებდა. არ ვიცი, ასეთი რა ჰქონდა თავში, რა იყო იქ მიმალული... ნამდვილად გენიალური ვინმე იყო, მაგრამ მისი გენიოსობა ფუჭი იყო სრულიად, ფასი არ ჰქონდა არავითარი.

      მებაღემ ღრმად ამოიოხრა, თითქოს გულიც თან ამოაყოლაო. მე ჩუმად შევყურებდი, სიტყვა ვეღარ დავძარი, ძალიან გამაკვირვა მოსმენილმა. თურმე, ნუ იტყვით, ფულის თვლის იშვიათი ნიჭიც არსებობს, რას არ გადაეყრები ამ დალოცვილ ქვეყანაზე...

      ეჭვიც კი შემეპარა, ხომ არ ფანტაზიორობს-მეთქი ეს ჩემი თანამეინახე. მგონი არა, არ ჰგავდა ასეთს.

      - ერთიც მყავდა, ყნოსვით აღიქვამდა ყველაფერს, - გააგრძელა მებაღემ, - თვალდახუჭული ცნობდა ფერებს, არასდროს არ ეშლებოდა. საგნის მოყვანილობას ქაღალდზე დახატავდა, ძალიან მიახლოებულად. მის ზომებსაც იტყოდა. ყველას ანცვიფრებდა, ვინც კი ნახა. საცდელ საგნებს ათასნაირად ფუთავდნენ სახვევებში, თვალებსაც საგანგებოდ უხვევდნენ, მაინც სწორედ ასახელებდა ფერსაც და მოყვანილობასაც... ერთხელაც არ მახსოვს, რაიმე შეშლოდა. როცა მას შევყურებდი, ასე მეგონა, თავში რაღაც სარკმელი ჰქონდა დატანებული, რომელიც ჩვენ არ გვარგუნა უფალმა.

      ერთსაც ვიცნობდი, ცოტა ხანს იყო ჩვენთან, მერე სხვაგან გადაიყვანეს... ისიც მოანგარიშე იყო, ცოცხალ კალენდარს ეძახდნენ. ეტყოდი შენი დაბადების თარიღს, იმწამსვე გეტყოდა, ის თარიღი რა დღე იქნებოდა გასულ და მომდევნო საუკუნეებში. მართლაც გენიალური ვინმე იყო ამ მხრივ, მაგრამ რა ფასი ჰქონდა მის გენიალობას? არავითარი! რომელი ერთი გითხრა... არც ისე იშვიათად აღმომიჩენია ჩემს მოწაფეებში რაიმე გამორჩეული უნარი, თითქოს მათ თავებში რაღაც იდუმალი სხივი მიმალულიყო, მაგრამ რა... ბევრს ვერაფერს მატებდა საკუთარ პატრონს, მისი ადგილი მაინც არ იყო იმათ რიგებში, ვისაც ნორმალურებს უწოდებენ, იდუმალი სხივი აქ ვერავის ეხმარებოდა.

      მებაღე გაჩუმდა, საფიქრალს მიეცა ისევ.მგონი ეხლა ნამდვილად დაავიწყდა ჩემი არსებობა, იმდენხანს იყო ჩაფიქრებული, მაგრამ არა, თავი ასწია და ასეთი რამ თქვა.

      - მაინც არის ერთი რამ, ნაკლულ ჭკუას ნორმალურთან რომ აახლოვებს, ჩემმა გამოცდილებამ ასე მიჩვენა.

      ისევ გაჩუმდა მებაღე, რაღაცას სწონიდა გუნებაში. მე უხმოდ შევყურებდი. უნდა ვაღიარო, მაინტერესებდა, რა უნდა ყოფილიყო ის „ერთი რამ“.

      - ჰო, არის ერთი რამ, - ისევ წამოიწყო მებაღემ, - ოღონდ, ჯერ ის წერილი უნდა წაგაკითხო...

      წამოდგა, ცოტახანს თაროზე იფათურა, მოზრდილი საქაღალდე გამოათრია. ქაღალდების დასტიდან გაცრეცილი ფურცელი ამოიღო და ცხვირწინ ამიფრიალა.

      - ბავშვის წერილია. საკუთარ დედას უგზავნის, თვალითაც რომ არ უნახავს ოდესმე.

      ამ პატარა განმარტების მერე მებაღემ წერილის კითხვა დაიწყო.

      არ დავღლი მკითხველის ყურადღებას იმ წერილის სრული ტექსტით, მის პატარა ნაწყვეტს მოვიყვან, რომელშიც, ჩემი აზრით, წერილის სრული პათოსი იკითხება:

      „...მე ხშირად მილანძღავენ შენს თავს, უგულოს და ყოვლად უმაქნისს გიწოდებენ. უპატრონოდ მიგაგდო, ზედაც არ გიყურებდა, სულაც არ უყვარდიო, შენზე ასე მეუბნებიან. მე მათი არ მჯერა, ჩემო საყვარელო დედიკო, არც დავიჯერებ არასოდეს. მე ვიცი, რომ შენ ხარ ყველაზე ლამაზი, ყველაზე ჭკვიანი და ყველაზე კეთილი. ყოველთვის ასეთი იყავი და მუდამ ასეთი იქნები, რამდენიც არ უნდა გლანძღონ. ოღონდ შენი თავი მანახა, ოღონდ ერთხელ მაინც მოგკრა თვალი, მეტი არაფერი მინდა...’’

      თავიდანვე მომხვდა გულზე ეს სიტყვები... ისინი ცოცხლებივით ხმიანებდნენ, რაღაცას დაეძებდნენ, მეტად მშვენიერს და სანუკვარს.

      - საოცრად მოყვარული გულის პატრონი იყო, - თქვა მებაღემ და წერილი ქაღალდის შეკვრის გვერდით დადო, - იშვიათად რომ შეგხვდება, სწორედ ისეთი.

      - ვისზე ამბობ? - ვკითხე მე.

      - იმ ბავშვზე, ვინც ეს წერილი დაწერა, - მიპასუხა მებაღემ და გაოცებული თვალით შემომხედა, ამას როგორ ვერ მიხვდიო.

      - რა ვიცი, იქნებ დედა გყავდა მხედველობაში, - ვთქვი მისი გაოცების პასუხად.

      - დედა... რას ამბობ! - ზიზღით დაიღმიჭა მებაღე, - ბავშვზე გეუბნები, ბავშვზე! თავშესაფარში გაიზარდა, დედა თვალით არასოდეს ენახა და, მე თუ მკითხავ, არც ღირდა მისი ნახვა. დედა ერთი იმათგანი იყო, - მებაღემ ხელი თავთან მიიტანა და რაღაც გაურკვეველი ნიშანი გამოსახა, - არასრულფასოვანი, - დააზუსტა ბოლოს. - მამა ჰყავდა ვიღაც ბოგანო ლოთი. ოღონდ სასმელი ჰქონოდა, სხვა საფიქრალი არც ჰქონია ოდესმე. ქალი მათხოვრობდა, ფულს შოულობდა. ის ლოთი იჯიბავდა ფულს, ვითომ ოჯახის უფროსობას ჩემულობდა. ხომ იცი, ეს როგორ ხდება... ასე დაიბადა ბავშვი. ქალმა იგი გააჩინა და იმწამსვე დაივიწყა, საერთოდ აღარ ახსოვდა მისი არსებობა, მის ნაკლულ გონებაში ბავშვმა ვერავითარი კვალი ვერ დატოვა.

      იმ ლოთზე რაღა ითქმის, სულ მალე საერთოდ გადაიკარგა სადღაც. იმ ჭკუანაკლულმა ქალმა ახლა სხვა იშოვა მის სანაცვლოდ, მისთვის თხოულობდა ქუჩაში ფულს. ბავშვი არ ახსოვდა, ვერც კი იცნობდა, თუ დაანახვებდნენ, საერთოდ არაფერი ესმოდა მისი. პირდაპირ საოცარია, როგორ გადარჩა ის ბავშვი; არ ეწერა სიკვდილი და გადარჩა. არც ის გამოდგა მთლად სრულფასოვანი გონების მქონე, თუმცა დედ-მამას დიდად აღემატებოდა ამ მხრივ. მოიცა, მოიცა, როგორ ამბობდნენ? - მებაღე დაფიქრდა, - ჰო „მიისწრაფვის დამოუკიდებლობისაკენ“, ასეთი დიაგნოზი დაუსვეს თავშესაფარში. მაგრამ გული ჰქონდა, - მებაღემ ხელი გულზე დაიდო, ალბათ შთაბეჭდილების გასაძლიერებლად, - ოქრო, ნამდვილი ბაჯაღლო ოქრო...

      როგორც კი ვნახე, მაშინვე მივხვდი, სრულფასოვანი გონების პატრონი რომ არ იყო. რას იზამ, ამისთანებიც იბადებიან, ღმერთის ნებით, აქ არაფერი გამკვირვებია. მაგრამ, აი, ის ბაჯაღლო ოქროს გული როგორ ჩაუდგა მკერდში ღმერთმა ამ საცოდავ არსებას, აი, ეს იყო გასაკვირი. ყველა და ყველაფერი ებრალებოდა, განურჩევლად კეთილი იყო ყველას მიმართ. პურის ერთი ნატეხიც რომ ჰქონოდა, იმასაც კი სხვას დაუთმობდა, თუნდაც თვითონ მშიერი ყოფილიყო... არაფერს იტოვებდა თავისთვის, პირდაპირ სიკეთის ზღვა ედგა გულში.

      ჰოდა, დაყნოსეს ვიღაცვიღაცეებმა მისი კეთილი გული... გონებით ჭკუასუსტებმა, მაგრამ თავისებურად ვირეშმაკებმა. უნდა გენახა, რა დღეში აგდებდნენ, რა დაუნდობლად ესხმოდნენ თავზე. საკმარისი იყო რაიმე ნუგბარი დაენახათ მის ხელში, ვთქვათ, ფუნთუშის ნატეხი... მაშინვე ტურებივით შემოესეოდნენ ირგვლივ. არც ეკითხებოდნენ, ისე ართმევდნენ ხელიდან. ბევრჯერ დამიხსნია მათგან ის საცოდავი ბავშვი, ჯოხით დავირეკდი ხოლმე, რა საზიზღრები იყვნენ, ჭკუასუსტი ვირეშმაკები, ძაღლებივით დაყნოსეს მისი სიკეთე.

      მებაღეს ზიზღისგან გააჟრჟოლა, სული მოითქვა წამით და ისევ გააგრძელა:

      - ეს წერილი სწორედ მან დაწერა, თავშესაფარში გაზრდილმა ბავშვმა. ცოტათი რომ წამოიზარდა, ნახა, რომ სხვა ბავშვებს (ზოგიერთს მაინც), ჰყავდა დედ-მამა. თავშესაფრის კედლის მიღმაც არაერთხელ ნახა შვილი მშობლებთან ერთად. შეამჩნია, რა დიდი სიყვარული სუფევდა მშობლებსა და მათ ნაშიერს შორის. ეს უცთომლად შეიგრძნო მისმა მოყვარულმა გულმა. მე თუ მყავს მშობლებიო, იკითხა. ყოველგვარი მიკიბ-მოკიბვის გარეშე უთხრეს, რომ არც კი იციან, მისი მამა ვინაა. ერთი ის იციან, გამოუფხიზლებელი ლოთი რომ იყო.

      დედა კი შორსაა წასული, ძალიან შორს, ძნელია მისი პოვნაო, ასე უთხრეს. ამ დროს დედამისი სულაც არ ყოფილა შორს, იმავე თავშესაფრის ერთ-ერთ განყოფილებაში იწვა, უიმედო სულით ავადმყოფთა შორის. ქალის ჭკუანაკლებობამ გაღრმავება დაიწყო, ვინც მუდამ გვერდით ჰყავდა, იმათაც ვეღარ ცნობდა, დიდი ხნის უნახავი შვილის ცნობაზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტი იყო. ჰოდა, ექიმებმა საჭიროდ არ ჩათვალეს, ერთმანეთისთვის შეეხვედრებინათ დედა-შვილი. სწორადაც მოიქცნენ. არავითარი აზრი არ ექნებოდა მათ შეხვედრას. პირიქით, ზიანის მომტანიც შეიძლებოდა ყოფილიყო ორივესთვის, ან რომელიმე მათგანისთვის მაინც.

      ჰოდა, ამ ჩვენმა ბავშვმა დაწერა წერილი, დედას მიწერა, თვალითაც რომ არ ენახა ოდესმე. ხომ წაგაკითხე... (მე თავი დავუქნიე), რა სული და გული ჩააქსოვა იმ წერილში. როგორ ეხვეწებოდა, შენი ნახვა მინდაო, შენზე უკეთესი ამქვეყნად არავინააო, ყველაზე კეთილი, ყველაზე ლამაზი და ჭკვიანი ხარო. ამ დროს კი დედამისი, ლამაზი და ჭკვიანი რა სათქმელია, ადამიანს აღარც კი ჰგავდა. ღორივით იყო გასიებული, ჩლუნგი გამოხედვა ჰქონდა, არაფრისმთქმელი თვალები. მხოლოდ საჭმლის დანახვისას გაიელვებდა რაღაც ნაპერწკლისმაგვარი მათში, სხვაზე აღარაფერზე ჰქონდა რეაქცია. უნდა გენახა, საერთო სუფრას რომ უჯდა კლინიკაში... თვითონ ხომ ცხოველივით იღმურძლებოდა, თვალი მუდამ სხვების თეფშებისკენ ეჭირა, სიხარბით ანთებული თვალებით მიაცილებდა ყოველ ლუკმას სხვათა პირისკენ. რომ მიგეშვათ, აღარც გაჩერდებოდა, იმდენს შეჭამდა. ნორმას უწესებდნენ, ასედაც იყო საჭირო.

      ერთი სიტყვით, ეს იყო რაღაც ჩლუნგი არსება, ღორზე უარესი, ადამიანზე ხომ ლაპარაკიც არაა. იმ ბავშვს კი ეგონა, ამქვეყნად არავინაა დედაჩემზე უკეთესიო. ნეტავი ერთხელ მაინც როგორმე თვალი მოგკრაო, ნატრობდა წერილში, ამ დროს კი ისე ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან... საერთო სუფრასთანაც ბევრჯერ მჯდარან ერთმანეთის გვერდით, სხეულით ახლობელნი, მაგრამ სულით და გულით უაღრესად შორეულნი და უცხონი ერთმანეთისთვის.

      შემხვედრია გონებით ნაკლულთა შორის, სიყვარულის უნარი რომ შესწევდათ, თუნდაც ნამცეცი... და, იცი, რა შევამჩნიე? სიყვარულის უნარი მათ ეხმარებოდა, შველოდა, რომ ადამიანებად დარჩენილიყვნენ. ხომ გესმის, რისი თქმა მინდა? როგორღაც გამოთქმა მიჭირს... ყოველთვის რაღაცნაირად მოქმედებდა ჩემზე, თუ რაიმე ამდაგვარს აღმოვაჩენდი მათში. უფრო ღირებული მეჩვენებოდა, ვიდრე რაიმე გენიალური სხივი, მათ თავებში რომ გაიჭიატებდა ხანდახან. რას შეიძლება ეს შეადარო? - მებაღე დაფიქრდა. - რას და, ღვინოს და წყალს! გონება-წყალია, სიყვარული ღვინოა. რომელს ამჯობინებენ დასალევად, წყალს თუ ღვინოს?

      - რა თქმა უნდა, ღვინოს.

      - ასეა! - მებაღე პირდაპირ ბრწყინავდა სიხარულისგან. - ღვინო ყოველთვის სჯობია წყალს. მაცხოვარმა ხომ წყალი გადააქცია ღვინოდ. ამით იმის ნიშანი მოგვცა, რომ გონება სიყვარულად უნდა იქცეს. სხვანაირად მას არანაირი ფასი არ ექნება. ასე არაა?

      - როგორ გითხრა... - ვთქვი ყოყმანით.

      - არავითარი „როგორ“! - დაბეჯითებით თქვა მებაღემ. - ეს სასწაული შემთხვევით არ აღსრულებულა, მაცხოვარმა ამით გვითხრა; თუ გინდათ, ადამიანებად დარჩეთ, სიყვარული უნდა გქონდეთ გულშიო. ასეა ნამდვილად. როგორც ღვინო აღემატება წყალს, ასევე სიყვარული აღემატება გონებას.

      მებაღემ კითხვის თვალით შემომხედა, მეთანხმები თუ არაო.

      - რა ვიცი...

      - მე კი ვიცი, - განაგრძობდა მებაღე ჩემს დარწმუნებას, - ბევრი ვიფიქრე ამაზე, ჩემი გამოცდილებაც დამეხმარა. როცა მათ თავებში (იგულისხმება ჭკუანაკლულთა თავები) რაიმე გენიალურ გამონათებას წავაწყდები, მუდამ გაოცებული ვრჩები. მაგრამ თუ იქ სიყვარულის რაღაც ნაპერწკალი მაინც აღმოვაჩინე, გულზე მხვდება საოცრად. ადამიანი ჯერ გულია, მერე თავი. ხომ წაგაკითხე ბავშვის წერილი, დედას რომ ეძებდა... თვალზე ცრემლი მომადგა, მას რომ ვკითხულობდი. რომელი გონება აღემატება ასეთ მოყვარულ გულს?

      - არც რომელი, - ვთქვი სრულიად გულწრფელად.

      - მეც მანდა ვარ, - დაბეჯითებით თქვა მებაღემ, - სიყვარულის ნიჭს შესწევს ძალა, შეცვალოს რაღაცა, ჭკუანაკლულს რაიმე ადგილი მიუჩინოს სრულფასოვან ადამიანებს შორის. გონება ამ მხრივ სრულიად უძლურია, არაფერს ცვლის მისი წამიერი გამონათება.

ნახვა: 163

ტეგები: Qwelly, ამონარიდი, ბლოგი, ბუმერანგი, მოთხრობა, ქადაგიძე

კომენტარი

თქვენ უნდა გახდეთ Qwelly_ს წევრი რომ შეძლოთ კომენტარის გაკეთება!

Qwelly_ზე რეგისტრაცია

ღონისძიებები

ბლოგ პოსტები

Dive In to the Beat: An Introduction to Hearing Rap Audio

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 28, 2024.
საათი: 4:30am 0 კომენტარი







Rap tunes, with its infectious beats, poetic lyrics, and charming storytelling, happens to be a dominant pressure within the audio business and a cultural phenomenon throughout the world. From its humble beginnings from the streets of New York City to its latest standing as a worldwide genre influencing vogue, language, and social actions, rap has progressed into a diverse and dynamic art type embraced by hundreds of thousands. For anyone who is new to rap or seeking to…

გაგრძელება

Study Recombinant Protein Creation

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 27, 2024.
საათი: 12:00am 0 კომენტარი







Proteins tend to be the workhorse molecules that generate nearly each Organic program. Using the escalating recognition of the purpose of proteins in numerous investigate and production things to do, basically isolating them from their natural host cells are unable to meet the escalating need of the market. Chemical synthesis can be not a practical option for this endeavor a result of the size and complexity of proteins. As a substitute, the developments manufactured…

გაგრძელება

Gradient Media in Biomedical Investigate

გამოაქვეყნა EFTcheat_მ.
თარიღი: მარტი 26, 2024.
საათი: 11:30pm 0 კომენტარი







In the realm of biomedical study, the quest for precise separation and isolation methods has led scientists to explore revolutionary solutions. Among these, Axis-Protect Density Gradient Media stands out to be a formidable Device, revolutionizing the best way we isolate cells, organelles, and particles in various applications starting from medical diagnostics to standard analysis.



Density gradient centrifugation has extended been a cornerstone system in Organic…

გაგრძელება

კანონი ოჯახური ღირებულებებით და საუმცირესობოდ, ხელმომწერების მარში და პრემიერი სომხეთში

გამოაქვეყნა Giorgi_მ.
თარიღი: მარტი 25, 2024.
საათი: 11:32pm 0 კომენტარი

დღეს საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის დღეა. ცხადია, ამ საკითხზე ტრადიციული მილოცვები გავრცელდა. თუმცა დღის მთავარ თემად კვლავ პოლიტიკური ამბები ლიდერობდა და საარჩევნო წელს, არჩევნებისთვის მოფიქრებული და რედაქტირებული კანონები. გამორჩეული იყო ოჯახური ღირებულებებით წარმოდგენილი კანონპროექტი ლჯბთ თემის უფლებების შემცირებით, ასევე, საარჩევნო ბარიერები, უმცირესობათა დღესასწაულები და ა.შ. დღის მთავარი…

გაგრძელება

Qwelly World

free counters