← დასაწყისი!

"მართლმადიდებლური ფსიქოლოგია"

       მეტად საინტერესო აღწერას ვხვდებით გარდაცვალების შემდგომი განცდების უკვე დასახელებულ მართლმადიდებლურ წყაროში "დაუჯერებელი, მაგრამ ნამდვილი ამბავი". კ.ისკული, ვისაც ეს ერთი შეხედვით დაუჯერებელი რამ შეემთხვა, ასე აღგვიწერს ამ შემთხვევამდე თავის განვლილ ცხოვრებისეულ გზას. იგი როგორც აღნიშნავს, ერთი მეტად ნელ-თბილი რწმენის კაცი გახლდათ, არც ათეისტი და არც მორწმუნე, ხანდახან ეკლესიაში შეივლიდა და წელიწადში ერთხელ კიდეც ეზიარებოდა. რელიგიური საკითხები სულ არ იზიდავდა და არც ის ესმოდა, საინტერესო მათში რა გახლდათ. არაფერი იცოდა ელემენტარული, ანბანური ცნობების გარდა, მაგრამ ამასთან მიიჩნევდა, რომ ყველაფერი მშვენივრად ესმოდა და თანაც ყველაფერში კარგად ერკვეოდა. თანაც თვლიდა, რომ მისნაირი განათლებული კაცისთვის რელიგიურ სფეროში არც არაფერი იყო გამოუცნობი და თავსატეხი რამ. ერთმა შემთხვევამ კი ამ თვალსაზრისით სრულიად შეცვალა მთელი მისი ცხოვრება. იგი ერთხელ რაღაც საქმეებზე ჩავიდა რომელიღაც ქალაქში და იქ ფილტვების ანთებით დაავადდა. ეს დაავადება იმ დროისათვის საშიშად ითვლვბთდა, რადგან მაშინ არ იყო შესაფერისი ეფექტური წამლები, მედიკამენტები, მისგან განსაკურნებლად. აი, როგორ აღგვიწერს იგი თავის მდგომარეობას, რომელშიც ავადმყოფობის გამწვავების შემდგომ ჩავარდა:

„დაახლოებით ოთხი საათისთვის ოდნავ შემამცივნა, საბანში გავეხვიე და ლოგინში ჩავწექი გასათბობად, მაგრამ უეცრად, გავხდი ძალიან ცუდად.

ფერშალს დავუძახე. იგი მოვიდა, თავი წამომიწია და ჟანგბადის ბალიში მომცა. სადღაც ზარმა გაიწკრიალა. რამდენიმე წუთში პალატაში სწრაფად შემოვიდა უფროსი ფერშალი, მას ორი ექიმი მოჰყვა.

სხვა დროს მედპერსონალის ასეთი უცნაური ელვისებური თავშეყრა, ალბათ, გამაოცებდა, მაგრამ ახლა სრულიად გულგრილი გახლდით, თითქოს ყოველივე ეს მე არც კი შემეხებოდა. ჩემში საშინელი გარდატეხა მოხდა! ერთი წუთის წინ სიცოცხლით სავსე გახლდით, ახლა კი, თუმცა კარგად ვხედავდი და მესმოდა ყველაფერი, რაც ჩემს გარშემო ხდებოდა, მაგრამ ისეთი უცნაური განურჩევლობა და გაუცხოება დამეუფლა, რაც ცოცხალი კაცისთვის, ალბათ, უჩვეულოა სრულიად.

მთელი ყურადღება საკუთარი თავისკენ მქონდა მიპყრობილი, მაგრამ აქაც განვიცდიდი რაღაც უცნაურობის და გაორების გრძნობას, გარკვევით აღვიქვამდი თავს და, თან იმდენად გულგრილი ვიყავი, თითქოს ფიზიკური შეგრძნების უნარიც კი დაკარგული მქონდა.

მაგალითად, ვხედავდი, რომ ექიმი ხელს ხელზე მკიდებდა და პულსს მისინჯავდა, ვხვდებოდი, რასაც აკეთებდა, მაგრამ შეხების შეგრძნება არ მქონდა. ვუყურებდი და მესმოდა, რომ ექიმებმა წამომსვეს და რაღაცას ერჩოდნენ ჩემს ზურგს, მაგრამ კერძოდ რას აკეთებდნენ, არ ვიცოდი, იმიტომ კი არა, რომ საერთოდ დავკარგე განცდის უნარი, უბრალოდ, არ მაინტერესებდა. სადღაც, ჩემს შიგნით ჩავფლულიყავ.

ჩემში თითქოს ორი არსება გაჩნდა: ერთი - მთავარი, ღრმად დაფარული, მეორე - რომელიც გარეგანი და ალბათ, უფრო ნაკლებმნიშვნელოვანი გახლდათ. ახლა მათი შემაერთებელი რგოლი გაწყდა და დაიფერფლა, ეს ორი არსება კი გაითიშა. იმ ერთს, მთავარს, ცხადად და მძლავრად ვგრძნობდი, ხოლო მეორეს კი, უმნიშვნელოდ, რაც ჩემთვის სულ ერთი იყო, ჩემს სხეულს წარმოადგენდა.

სულ რამდენიმე დღის წინ როგორ გამაოგნებდა ჩემში უცნობი შინაგანი არსების აღმოჩენა და იმის მიხვედრა, რომ იგი ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია მეორე ნახევარზე, რომელიც აქამდე ერთადერთი მეგონა და რომლის არსებობის შეგრძნებაც ახლა საერთოდ შეუმჩნეველი მქონდა.

საოცარი მდგომარეობა იყო: ვცოცხლობდი, ვხედავდი, მესმოდა და, იმავე დროს, არც არაფერი მესმოდა და ვერც ვერაფერს ვხედავდი, გარემოს მიმართ ისეთი გაუცხოება დამეუფლა.

ექიმი რაღაცას მეკითხება, მე მესმის და არ ვპასუხობ. არ ვპასუხობ, რადგან მასთან ლაპარაკი არაფრად მჭირდება. თუმცა, ეს კაცი ხომ ჩემზე ზრუნავს? ჰო, მაგრამ იმ მეორე ნახევრისათვის, რომელიც ახლა სრულიად უმნიშვნელოა ჩემთვის.

უეცრად მან ხმა ამოიღო, და თანაც, როგორ! ვიგრძენი, რომ საოცარმა ძალამ დამქაჩა და სადღაც, ქვევით ვარდნით გამაქანა. თავიდან ასე მეგონა, თითქოს სხეულის ყველა ნაწილზე უზარმაზარი ლოდები დამკიდეს, მაგრამ მალე ეს გრძნობა გაუფერულდა სრულიად. სიმძიმის განსაზღვრა უკვე შეუძლებელი გახლდათ, აქ რაღაც საზარელი მიზიდულობის კანონი ამოქმედდა.

მეჩვენებოდა, რომ მე კი არა, ჩემი სხეულის ყოველი ნაწილი, ყოველი ღერი თმა, უწვრილესი ძარღვი და უჯრედი ცალ-ცალკე სადღაც მიექანებოდა ისეთი ძალით, როგორითაც მაგნიტი ლითონის ნაკუწებს მიიზიდავს. და თუმცა ეს შეგრძნება უზომოდ ძლიერი იყო, სრულიადაც არ მიშლიდა ხელს ყოველივე აღმექვა და განმეცადა. მესმოდა, ჩემს თავს რაღაც უცნაური ამბავი ტრიალებდა, სინამდვილესაც აღვიქვამდი: მახსოვდა და ვიცოდი, რომ საავადმყოფოში ვწევარ, რომ ჩემი პალატა მეორე სართულზეა და ჩემს ქვეშაც ასეთივე პალატაა, მაგრამ იმავე დროს დარწმუნებული გახლდით, მის ნაცვლად ერთი კი არა, ათი ოთახიც რომ ყოფილიყო, ათივე გზას დამითმობდა და ვერაფერი შეუშლიდა ხელს ჩემს ქვემოთკენ გაქანებას... კი, მაგრამ, საით? სადღაც, შორს, მიწისკენ უფრო ღრმად. საოცრად მომინდა იატაკზე დაწოლა, ავწრიალდი და ვცადე გავძალიანებოდი ამ გიჟურ სრბოლას.

ვგრძნობდი, რომ უცნაური მიზიდულობა სულ უფრო მატულობდა, უკვე ვუახლოვდებოდი, საცაა შევეხებოდი კიდეც იმ მაგნიტს, რომელსაც მთელი არსებით უნდა შევერთებოდი და რომელსაც უკვე ვერავითარი ძალა ვეღარ დამაშორებდა. სულ უფრო მეტ შიშსა და ძრწოლას განვიცდიდი, ჩემში შინაგანი ამბოხის ხმა იღვიძებდა და ვგრძნობდი, რომ შეუძლებელი იყო მთლიანად შევრწყმოდი მას, რაღაც უნდა გამომყოფოდა და ეს რაღაც ისეთივე ძალით ეწინააღმდეგებოდა ჩემს მიმზიდავ საგანს, როგორითაც მეორე ნახევარი მიელტვოდა. აუტანელ ტანჯვას მაყენებდა ჩემს ორ ნაწილს შორის ამგვარი ბრძოლა.

„თურმე რა ხდება! მიწა მიზიდავს ასე ძალუმად!“ თავში გამიელვა. „თუმცა, მე კი არა, იმას, თავისას, დროებით რაც მომეცა. ნეტავი მიწა იზიდავს, თუ თვითონ მიელტვის მას?“ და უეცრად ის, რაც აქამდე ასეთი ცხადი და გასაგები მეგონა (ანუ სიკვდილის შემდეგ მტვრად ქცევა), არაბუნებრივად და შეუძლებლად მეჩვენა.

„არა, მთლად ვერ წავალ, არ შემიძლია!“ თითქმის ხმამაღლა შევყვირე, შევეცადე, როგორღაც გავთავისუფლებულიყავი, ხელიდან დავსხლტომოდი იმ ძალას, რომელიც ასე მიზიდავდა, და უეცრად ვიგრძენი შემსუბუქება. თვალი გავახილე და, რაც იმ წუთას ვიხილე, საოცარი სიცხადით დამამახსოვრდა. მარტოდმარტო ვიყავი შუა ოთახში, ხელმარჯვნივ კი მთელი მედპერსონალი რაღაცის გარშემო იდგა. უფროს ექიმს ხელები უკან ჰქონდა შემოწყობილი და დაჟინებით უმზერდა იმ რაღაცას, რასაც მე ვერ ვხედავდი მათი ზურგების მიღმა. მის გვრდით უმცროსი ფერშალი იდგა, ხელში ჟანგბადის ბალიში ეჭირა და უხერხულად იშმუშნებოდა, ჩანს, ვერ ხვდებოდა, კიდევ დამჭირდებოდა იგი თუ არა. ახალგაზრდა ექიმი საწოლთან დახრილიყო ხელით რაღაცა ეჭირა - მე მხოლოდ ბალიშის კიდეს ვხედავდი მანდ.

ამ ჯგუფის დანახვამ გამაოცა: იქ, სადაც ისინი იდგნენ, ჩემი საწოლი გახლდათ. ვერ ვხვდებოდი, რაღას უყურებდა ეს ხალხი, როცა მე უკვე იქ კი არა, ოთახის შუაგულში ვარ. ახლოს მივიწიე და შევხედე, ეს ადამიანები ასე დაჟინებით რას აცქერდებოდნენ.

საწოლზე ჩემი სხეული იწვა.

არა მგონია, შიში განმეცადა ჩემი ორეულის დანახვისას, მხოლოდ გაოცება დამეუფლა: კი, მაგრამ, როგორ? მე ხომ აქა ვარ, და იქ როგორღა ვწევარ? ოთახის შუაგულში მდგომი ჩემი თავი შევათვალიერე. დიახ, ეს მე ვიყავი, სწორედ ისეთი, როგორიც აქამდე ვყოფილვარ. საკუთარი სხეულის მოსინჯვა დავაპირე, და მარჯვენა ხელი მარცხენას შევავლე - სიცარიელეს წავაწყდი. წელისკენ წავიღე ხელი - ისევ სიცარიელე დამხვდა.

ამ უცნაურმა მოვლენამ გამაოგნა, მომინდა, ვინმეს გავერკვიე, რა ხდებოდა, რამდენიმე ნაბიჯი გადავდგი და დავაპირე, ექიმისთვის მხარზე ხელის დადება, მაგრამ ვიგრძენი, რაღაც უცნაურად მივდიოდი, იატაკს არ ვეხებოდი, ჩემი ხელი კი ვერაფრით ვერ სწვდებოდა ექიმის მხარს, თუმცა იგი ორიოდე ნაბიჯზე იმყოფებოდა.

შევეცადე, მყარად დავმდგარიყავი იატაკზე, და თუმცა სხეული მემორჩილებოდა და ძირს ეშვებოდა, იატაკზე დადგომა, ისევე როგორც ექიმის მიწვდომა, ჩემთვის სრულიად შეუძლებელი აღმოჩნდა. ჩვენ შორის სულ უმნიშვნელო მანძილი იყო დარჩენილი, მაგრამ მისი გადალახვა ვერაფრით ხერხდებოდა.

და უცებ რამდენიმე დღის წინანდელი ამბავი გამახსენდა: მომვლელი ქალი ჩემი მიქსტურის ცივად შენახვას ცდილობდა და ის წყლით სავსე დოქში ჩადგა, მაგრამ წყალი ბოთლს მაშინვე აგდებდა. მოხუცი ვერაფრით მიხვდა, რა ხდებოდა, ორ-სამჯერ ჩააბრუნა ბოთლი წყალში და თითიც კი დააჭირა, იქნებ გაჩერდესო, მაგრამ როგორც კი ხელს მოაცილებდა, ბოთლი მყისვე ზედაპირზე ამოვარდებოდა. ჩანს, ჩემთვისაც, ამ ახალ მდგომარეობაში, ჰაერი მეტისმეტად მძიმე გახლდათ. მაინც რა ხდება ჩემს თავს?

ექიმს დავუძახე, მაგრამ ატმოსფერო არ ატარებდა და არ გადასცემდა ჩემს ხმას. მივხვდი, რომ სრულიად გავემიჯნე სამყაროს, მარტოდმარტო ვარ, და პანიკურმა შიშმა მომიცვა. მართლაც, რაღაც უცნაური, გამოუთქმელი სიმმიმე ახლდა თან ჩემს მარტოობას. კაცი ტყეში დაიკარგა თუ ზღვაში იხრჩობა, ცეცხლში იწვის თუ სატუსაღოს საკანშია გამომწყვდეული, იმედს არასოდეს კარგავს, რომ მის ხმას ოდესმე გაიგებენ და მაშინ კი აუცილებლად უშველიან, იცის, რომ მისი მარტოობა მხოლოდ იმ წუთამდე გასტანს, ვიდრე ცოცხალ არსებას დაინახავს. საპყრობილეშიც კი ზედამხედველი შევა და ტუსაღს შეუძლია ხმა გასცეს, გააგებინოს, რა უნდა.

მაგრამ როდესაც გარშემო ადამიანები არიან, შენ მათ ხედავ, ლაპარაკიც გესმის, მაგრამ იცი - რაც არ უნდა მოხდეს, იმათ ვერაფერს გააგებინებ, და არავითარ შველას არ უნდა მოელოდე, ეს მართლაც მეტისმეტია. თმა ყალყზე მიდგებოდა და ვკარგავდი უკვე ცნობიერებას. ამას უკაცრიელ კუნძულზე მოხვედრა სჯობს, იქ ბუნება მაინც აღიქვამს შენს არსებობას, აქ კი სრულიად გამორიცხულია გარემოსთან რაიმე კონტაქტის დამყარება. და ეს ამბავი იმდენად უჩვეულოა ადამიანისთვის, ისეთი მძაფრი უმწეობის განცდა იპყრობს, რომ ამ განცდას ვერც ვერაფერს შეადარებ და ვერც სიტყვით გამოთქვამ.

ცხადია, მაშინვე არ დამიყრია ფარ-ხმალი. თავგამეტებით ვცდილობდი, ამ ადამიანების ყურადღების მიპრობას, მაგრამ ყოველგვარი მცდელობა იწვევდა მხოლოდ სასოწარკვეთას. „ნუთუ ვერ მხედავენ?“ - გულისტკივილით ვფიქრობდი და კვლავ ვცდილობდი, საწოლთან შეჯგუფულ ხალხთან მიახლოებას, მაგრამ ამაოდ - არავინ ჩემ მიმართ ინტერესს არ იჩენდა. გაოცებული ვათვალიერებდი საკუთარ თავს და არ მესმოდა, რატომ ვერ მხედავდნენ, როცა ზუსტად ისეთი ვიყავი, როგორიც უწინ, მაგრამ თუ სხეულის ხელით შეხებას დავაპირებდი, მაშინვე სიცარიელის შეგრძნება ჩნდებოდა. სხეულის გარეგანი ფორმა იგივე დარჩა, თუმცა თვისებები, ჩანს, სხვაგვარი ხელშეუხები გახდა, ჰაერი კი მას იმდენად ემძიმებოდა, რომ საგნებთან მიკარების უნარი აღარ ჰქონდა.

„ასტრალური სხეული. მგონი, ამას ასე ეწოდება, არა?“ - გავიფიქრე - „კი, მაგრამ რატომ? რა დამემართა? ბოლოს და ბოლოს, მოჩვენება ხომ არა ვარ?“ - დაუსრულებლად ვეკითხებოდი საკუთარ თავს და ვცდილობდი გამეხსენებინა, ოდესმე ხომ არ მომიკრავს ყური, რომ რაიმე ავადმყოფობა ასეთ უცნაურ ცვლილებებს იწვევდა.

- მორჩა, გათავდა, აღარაფერი ეშველება, - ხელი ჩაიქნია უმცროსმა ექიმმა და გაეცალა საწოლს, რომელზეც ჩემი მეორე „მე“ იწვა. საშინლად დამწყდა გული, რომ ყველა ამ მეორე „მე“-ს დასტრიალებდა თავს, რომელსაც საერთოდ ვეღარ აღვიქვამდი და არაფრად აგდებდნენ პირველ, ნამდვილ „მე“-ს, რომელსაც ყველაფერი ესმოდა, მარტოობა ტანჯავდა და შველას ითხოვდა.

„ნუთუ ვერ დამინახავენ, ნუთუ ვერ ხვდებიან, რომ მე იქ არა ვარ?“ ამ მწარე ფიქრით შეპყრობილი საწოლს მივუახლოვდი და დავხედე იმას, ვისაც, ჩემდა სავალალოდ, პალატაში თავმოყრილი ხალხი ასე დასტრიალებდა.

პირველად იმ წუთში გამიელვა აზრმა: ვაითუ, სწორედ ის შემემთხვა, რასაც ჩვენი, ცოცხალი ადამიანების ენაზე, სიკვდილი ეწოდება? ეს აზრი იმიტომ გამიჩნდა, რომ საწოლზე გაშოტილი სხეული ძალიან ჰგავდა მკვდარს - უმოძრაო, უსულო, რაღაც უცნაურად ფერმკრთალი, მაგრად მოკუმული და ოდნავ ჩალურჯებული ტუჩებით, იგი ზუსტად ისეთივე იყო, როგორიც ჩემ მიერ ნანახი უამრავი მიცვალებული გახლდათ. თითქოს უცნაურია, რომ მხოლოდ საკუთარი უმოძრაო სხეულის დანახვისას მივხვდი, რაც დამემართა, მაგრამ თუ კარგად დავუკვირდებით, ჩემი ასეთი მიუხვდომლობა გასაგები გახდება.

სიტყვა „სიკვდილი“ ჩვენთვის მხოლოდ განადგურებასთან, სიცოცხლის დასასრულთანაა დაკავშირებული. მაგრამ როგორ უნდა მეფიქრა, მოვკვდი-მეთქი, როცა ისევ ცოცხალი ვიყავი, ვხედავდი, მესმოდა და აღვიქვამდი ყოველივეს, როგორც აქამდე, თან მოძრაობის, ფიქრისა და ლაპარაკის უნარიც უწინდებური მქონდა? ექიმის სიტყვებმაც კი, ყველაფერი დამთავრდაო, ვერ მიიქცია ჩემი ყურადღება და ვერ მიმახვედრა საქმის ნამდვილ ვითარებას, იმდენად სხვადასხვა იყო ის, რასაც მე განვიცდიდი და ის, რასაც ჩვენ სიკვდილად აღვიქვამთ.

ახალ სამყაროში ისეთივე მოვედი, როგორიც ძველიდან წავედი, ანუ თითქმის იმავე მონაცემებით, წარმოდგენებითა და ცოდნით აღჭურვილი, რაც მიწაზე ცხოვრების დროს გამაჩნდა. მაგალითად, როდესაც ყურადღების მიპყრობას ვცდილობდი, მივმართავდი ჩვეულებრივი ადამიანებისთვის დამახასიათებელ სხვადასხვა საშუალებას: ვეძახდი, ვუახლოვდებოდი, ვცდილობდი როგორმე მივწვდომოდი ან ვინმესთვის ხელი მეკრა. ჩემი სხეულის ახალი თვისება როშ შევნიშნე, გავოცდი - მაშასადამე, ძველი წარმოდგენები დამრჩა, თორემ ხომ აღარაფერი გამაოცებდა. ჩემს სხეულსაც ვსინჯავდი ჩვეულებრივ ადამიანურად.

განვაგრძობ შემდეგ რა მოხდა. ექიმები პალატიდან გავიდნენ, ფერშლები იდგნენ და ჩემი ავადმყოფობის დეტალებზე მსჯელობდნენ, მოხუცი მომვლელი ქალი კი ხატისკენ მიბრუნდა, პირჯვარი გადაისახა და ამ შემთხვევისთვის ჩვეულებრივი წინადადება წარმოთქვა,

- ღმერთმა აცხონოს და სასუფეველი დაუმკვიდროს მას! ამის თქმა იყო და ჩემ წინ ორი ანგელოზი გამოჩნდა: ერთში ჩემი მფარველი ანგელოზი შვვიცანი, მეორე კი უცნობი გახლდათ. ხელი მომკიდეს და კედლის გავლით პირდაპირ ქუჩაში გამიყვანეს მათ.

ბინდდებოდა. წვრილი, უხმაურო თოვლი ცვიოდა. ამას კი ვხედავდი, მაგრამ ოთახისა და ეზოს ტემპერატურას შორის ვერ განვიცდიდი ვერავითარ სხვაობას. როგორც ჩანს, ასეთმა მოვლენებმა ჩემი შეცვლილი ბუნებისთვის მნიშვნელობა დაკარგა. სწრაფად მივქროდით ზევით და რაც უფრო მაღლა ავდიოდით, მით უფრო მეტი სივრცე წინ მეშლებოდა. ბოლოს ეს სივრცე ისე გაიშალა, რომ შიში დამეუფლა - აღვიქვი თავი არარაობად. ახლა ჩემი მხედველობის თავისებურებებიც გამოჩნდა. ჯერ ერთი, ბნელოდა, მე კი სრულიად გარკვევით ვხედავდი ყველაფერს, ესე იგი, სიბნელეში ხედვის უნარი მომეცა, მეორეც, ჩემი მზერა უზარმაზარ სივრცეს სწვდებოდა, რასაც ჩვეულებრივ პირობებში ვერაფრით ვერ მოახერხებდა. თუმცა, ამას მაშინ ვერ ვხვდებოდი, სამაგიეროდ, კარგად ვგრძნობდი, რომ ამხელა სივრცეში მტვრის პატარა ნაწილაკივით ვიყავი ჩაკარგული და ეს ამბავი თავზარს მცემდა, მეშინოდა, რომ ჩემი არსება ჰაერის თვალუწვდენელ ოკეანეში უკვალოდ გაქრებოდა.

დროის შეგრძნება დავკარგე და არ ვიცი, რამდენ ხანს მივქროდით ზევით. უეცრად ჯერ რაღაც გაურკვეველი ხმაური მომესმა, შემდეგ კი საიდანღაც გამოცურდა და სწრაფად მოგვიახლოვდა რაღაც მახინჯი არსებების დიდი გროვა.

„ეშმაკები!“ - გამიელვა და რაღაც უცნაური, ჯერ არგანცდილი ძრწოლა დამეუფლა. ეშმაკები! რა ირონიას, რა გულწრფელ სიცილს გამოიწვევდა ჩემში სულ რამდენიმე დღის, რამდენიმე საათის წინაც კი ვინმეს რომ ეთქვა, ეშმაკები ვნახეო, ან მხოლოდ რომ დაეშვა კიდეც მათი არსებობა. ამ სიტყვაში მე ადამიანის მახინჯ მიდრეკილებებსა და ვნებებს ვგულისხმობდი, ჩემთვის იგი სახელი კი არა, ტერმინი იყო, რომელიც გარკვეულ განყენებულ ცნებას გამოხატავდა. და უცებ ეს „გარკვეული განყენებული ცნება“ ჩემ წინაშე წარმოსდგა! ახლაც არ ვიცი, როგორ მოხდა, რომ ამ საშინელ არსებებში სრულიად უყოყმანოდ ამოვიცანი დემონური ძალა. ერთი რამ კი უეჭველია - ასეთი განსაზღვრება ჩემთვის სრულიად ალოგიკური გახლდათ. სხვა დროს რომ ამგვარი რამ მენახა, უსათუოდ ვიტყოდი, რაღაც უაზრო მოჩვენება და ფანტაზიის მახინჯი ახირებაა-მეთქი, მოკლედ, ყველაფერს ვიფიქრებდი, ამის გარდა. ამჯერად კი ეს სიტყვა ისე უცებ წამოტივტივდა, თითქოს რაღაც დიდი ხნის ნაცნობი საგანი დამენახა. ჩემი გონება საოცარი სისწრაფით მუშაობდა, და სანამ ვიტყოდი, ეშმაკები-მეთქი, იმასაც მივხვდი, რომ ამ არსებების მახინჯი გარეგნობა სინამდვილეს არ გამოხატავდა, რომ ეს ჩემს შესაშინებლად მოგონილი საძაგელი მასკარდი, სცენა გახლდათ. წუთით სიამაყის განცდა დამეუფლა, თან შემრცხვა საკუთარი თავისა და ადამის მთელი მოდგმის მაგივრად, რომ ჩვენ, ვისაც ასეთი მაღალი წარმოდგენა გვაქვს საკუთარ თავზე, სხვა არსებები ისეთივე ხერხებით გვაშინებენ, როგორითაც ჩვენ პატარა ბავშვებს ვაშინებთ ხოლმე აქ. ეშმაკები ყოველი მხრიდან შემოგვეხვივნენ და ხმაურითა და ყიჟინით მოითხოვდნენ ჩემს თავს, ცდილობდნენ, როგორმე დავეჭირე და ხელიდან გამოვეგლიჯე ანგელოზებისთვის, მაგრამ, ჩანს, ვერ ბედავდნენ ამას. მათი წარმოუდგენელი ღრიანცელიდან, რომელიც იმდენადვე აუტანელი იყო სმენისთვის, რამდენადაც გარეგნული სახე - თვალისთვის, აქა-იქ რაღაც სიტყვების და მთელი ფრაზების გარჩევა მიხდებოდა.

მე ლოცვა გამახსენდა და დავიწყე ყველა იმ წმინდანის ხსენება, ვისი სახელიც ვიცოდი, მაგრამ ჩემი მტრები ვერც ამან შეაშინა. საბრალო უვიცს, მხოლოდ ახლა გამახსენდა ის, ვისაც ეწოდება შუამდგომელი ქრისტიანთა - ღვთისმშობელი, დედა ჩვენი მაცხოვრისა. ჩანს, ჩემი მისდამი ლოცვა იმდენად მხურვალე იყო, ჩემი სული კი იმდენად შეძრწუნებული, რომ, როგორც კი მისი სახელი წარმოვთქვი, ჩვენს ირგვლივ რაღაც თეთრი ბურუსივით გაჩნდა, რომელმაც მაშინვე დაფარა ეშმაკთა საშინელი ხროვა, მათი ღრიალი და ყაყანი კი კიდევ კარგა ხანს ჩამესმოდა, მაგრამ თანდათან სუსტდებოდა და მალე მივხვდი, რომ საშინელი დევნა გათავდა.

შიშის განცდა ისეთი ძლიერი იყო, რომ ვერც კი გავიგე, ამ დროს ფრენას განვაგრძობდით, თუ შევჩერდით, და მხოლოდ ჰაერის უსასრულო სივრცის დანახვამ მიმახვედრა, რომ მივფრინავდით კვლავ.

მალე ჩემ ზემოთ რაღაც მკვეთრი სინათლე გამოჩნდა. იგი მზის შუქს ჰგავდა, მაგრამ ბევრად უფრო ძლიერი გახლდათ. ჩანს იქ, სადღაც, სამეფოა სინათლისა.

„ჰო, სწორედ სამეფო, მეუფება ნათლისა“, - უცნაურად მივხვდი რაღაცას, ჯერ ჩემ მიერ უხილავსა და არგანცდილს, რადგან ამ სინათლეს ჩრდილი თან არ ახლავს. „კი მაგრამ, როგორ შეიძლება არსებობდეს სინათლე უჩრდილოდ? - გამიელვა თავში აზრმა.

უეცრად სწორედ ამ სინათლის სამფლობელოში შევიჭერით და მე დავბრმავდი. თვალები დავხუჭე და ხელები ავიფარე, მაგრამ ამან არ მიშველა - ჩემს ხელებს ჩრდილი არ გააჩნდა. ანდა რას დამიცავდა ასეთი უმნიშვნელო საფარველი მანდ?

„ღმერთო ჩემო, რა ხდება, რა სინათლეა? ჩემთვის ხომ ეს იგივე ბნელია. ისევე ვერაფერს ვხედავ, როგორც უკუნეთ სიბნელეშია“, - შევძახე მე, ის კი დამავიწყდა, რომ ასეთი შედარება სრულიად უაზრო გახლდათ, რომ ახლა ვხედავდი სიბნელეშიაც. ამ სიბრმავის გამო ჩემში მატულობდა შიში უცნობი სამყაროსადმი და შეშფოთებით ვფიქრობდი: „რა მომელის? მალე გავივლით თუ არა ამ სინათლის ოკეანეს და აქვს თუ არა დასასრული ამას?“ ყველაფერი დამთავრდა სხვაგვარად: მაღლიდან გაისმა დიდებული, ურისხველი, მაგრამ მტკიცე და მეფური ხმა,

- მზაღ არ არის!

შემდეგ... წამით შევყოვნდით და სწრაფად მიწისკენ დავიწყეთ დაქანება. მაგრამ ვიდრე იქაურობას გავეცლებოდი, კიდევ ერთი საოცარი რაღაცის გაგება მომიწია: როგორც კი მაღლიდან ეს სიტყვები გაისმა, სამყაროს ყოველი უმცირესი ნაწილაკი, ყოველი ატომი თავისი თანხმობით გამოეხმაურა ამას. თითქოს მრავალმილიონიანმა ექომ უპასუხა სმენისათვის მიუწვდომელ, მაგრამ გულისა და გონებისთვის გასაგებ ენაზე, თან ყველაფერი ეს ამ განაჩენის სრულ მიღებას აღნიშნავდა. ამ თანხმობაში ისეთი საოცარი ჰარმონია იყო, ხოლო თვით ჰარმონიაში - ისეთი გამოუთქმელი სიხარული, რომლის წინაშეც მთელი ჩვენი მიწიერი სიამენი მოწყენილ, ღრუბლიან დღესა ჰგავს. ჩემი სულიც მთელი არსებით გამოეხმაურა ამას: ერთადერთი, რაც მსურდა - ამ შესანიშნავ ჰარმონიას შევრწყმოდი და შევერთებოდი მას.

თავიდან ვერ გავიგე ამ სიტყვების ნამდვილი აზრი, ვერ მივხვდი, რომ მიწაზე უნდა დავბრუნებულიყავი და ისევ ძველებურად მეცხოვრა. მეგონა, სადღაც სხვა ქვეყანაში მივყავდი და როდესაც ჩემს ქვემოთ ნაცნობი ქალაქის მოხაზულობა დავლანდე, გაუბედავი პროტესტის გრძნობა დამეუფლა.

მალე მივაღწიეთ საავადმყოფოს შენობასაც. ისევ კედლის გავლით, დაკეტილ კარებში შევედით და ჩემი არსება სრულიად უცნობ ოთახში აღმოჩნდა. ამ ოთახში რამდენიმე შავად შეღებილი მაგიღა იდგა, ერთ-ერთზე თეთრი ნაჭერი იყო გადაფარებული და ზედ ჩემი „მე“, ანუ საკუთარი მკვდარი, გახევებული სხეული იწვა.

იქვე, მაგიდასთან, ვიღაც მოხუცი ფსალმუნს კითხულობდა და ხელში ანთებული სანთელი ეჭირა, მეორე მხარეს კი ჩემი და იჯდა, ჩანს, მას უკვე შეატყობინეს ჩემი სიკვდილი და ჩამოსვლაც მოასწრო, გვერდით ქმარი ედგა და რაღაცას ხმადაბლა ესაუბრებოდა.

- გესმა ღმრთის განაჩენი - მკითხა ჩემმა მფარეელმა ანგელოზმა, რომელიც აქამდე ჩუმად გახლდათ. მერე ჩემს მკვდარ სხეულზე მიმითითა და მითხრა, - შედი და მოემზადე მანდ!

ამის თქმა იყო და, ორივე ანგელოზი მეყსეულად გაქრა."

თბილისის სასულიერო აკადემიისა და სემინარიის პედაგოგი

დავით ციცქიშვილი

ამოსაბეჭდი ვერსია იხილეთ მეოთხე ნაწილში

გაგრძელება →

← სარჩევი